Αντισυνταγματική (ακόμα μια φορά) η Ελληνική κυβέρνηση (;)

Οι διακοπές λόγω του Πάσχα τελειώνουν από αύριο Τρίτη (22 Απριλίου 2014) και έπεται η άσχημη και απότομη προσγείωση στην καθημερινότητά μας. Η χθεσινή (20/4/2014) έντυπη έκδοση της εφημερίδας "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", δημοσιεύει ένα αρκετά ενδιαφέρον άρθρο μέσα από το οποίο διαφαίνεται ακόμα μια φορά το άσχημο παιχνίδι που έχει παίξει η Ελληνική κυβέρνηση σε όλους εμάς. Αυτό, όμως, που είναι πια ξεκάθαρο είναι το γεγονός ότι τα πλεονάσματα και οι διορθωτικές κινήσεις που διαρκώς διατυμπανίζει η κυβέρνηση δεν είναι τίποτε άλλο παρά, λογιστικά τρικ του χειρίστου είδους και κατά πως φαίνεται και αντισυνταγματικά, δηλαδή παράνομα:

Αποφάσεις μείζονος σημασίας για σειρά δημοσιονομικών μέτρων που καθόρισαν την τελευταία τριετία την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής στο πλαίσιο της προσπάθειας να αποφευχθεί η χρεοκοπία της χώρας αναμένονται το προσεχές διάστημα, με εξαιρετικό ενδιαφέρον, από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Ποτέ στο παρελθόν δεν είχε επικεντρωθεί το ενδιαφέρον τόσο πολλών (κυβέρνησης, κοινωνικών ομάδων και χιλιάδων πολιτών) σε αποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπως συμβαίνει τώρα, με τις επικείμενες αποφάσεις του ΣτΕ, που κυοφορούνται για κρίσιμα και σημαντικά νομοθετικά μέτρα. Τουλάχιστον έξι, που αναμένονται προσεχώς, θεωρούνται καθοριστικής σημασίας, καθώς θα κρίνουν κεντρικές επιλογές των κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Πρόκειται για τα σημαντικότερα μέτρα περιστολής δαπανών, αλλά και διαρθρωτικών αλλαγών, που ελήφθησαν την τελευταία τριετία και έχουν οδηγηθεί στο ΣτΕ, που καλείται να λάβει αποφάσεις περί της συνταγματικότητάς τους ή μη. Οι αποφάσεις αυτές θα καλύπτουν όλο το φάσμα, από περικοπές μισθών και συντάξεων μέχρι και διαρθρωτικές αλλαγές.

Ειδικότερα: 

1. Κομβικής σημασίας θεωρούνται οι αποφάσεις για τη μείωση των κύριων και των επικουρικών συντάξεων, που έχουν ήδη συζητηθεί στο Α΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, στις 10 Μαρτίου του 2014 και αναμένεται η έκδοσή τους. 

2. Με εξαιρετικό ενδιαφέρον αναμένεται η απόφαση του ΣτΕ για το εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων και τις περικοπές που έχουν ήδη επέλθει στο εν λόγω βοήθημα, ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Η σχετική υπόθεση ήδη έχει προσδιοριστεί και θα απασχολήσει την Ολομέλεια του ΣτΕ αμέσως μετά τις γιορτές του Πάσχα, καθώς δικάσιμος έχει οριστεί για τις 9 Μαΐου. 

3. Μείζονος σημασίας είναι και οι αποφάσεις του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου για το πακέτο των αποκρατικοποιήσεων και των ιδιωτικοποιήσεων. Δεκάδες είναι οι προσφυγές που πρόκειται να δικαστούν, ορισμένες έχουν ήδη εκδικαστεί, για συγκεκριμένες υποθέσεις (λιμάνια, αεροδρόμια, δημόσια κτήματα, οργανισμοί του Δημοσίου κ.ά.). Από τις αποφάσεις αυτές, όπως τόνισε και ο ίδιος ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας κ. Σωτήριος Ρίζος, μιλώντας προ ημερών σε ελληνογερμανικό συνέδριο, «θα διαφανεί η στάση του δικαστηρίου στο μέγα θέμα της διακρίσεως μεταξύ Δημοσίου και Ιδιωτικού, εκείνων που πρέπει να διαφυλαχθούν υπέρ του κράτους και εκείνων που επιτρέπεται να εκχωρηθούν σε ιδιώτες». 

4. Σημαντικές είναι και οι αναμενόμενες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων με τις οποίες επήλθαν μεταβολές στο δίκαιο της αυτονομίας των συλλογικών συμβάσεων και σε εργασιακά θέματα γενικότερα, όπως, για παράδειγμα, οι ρυθμίσεις σχετικά με τη συλλογική διαπραγμάτευση ή τις τροποποιήσεις στον θεσμό της διαιτησίας. Πολλές προσφυγές ήδη έχουν εκδικαστεί για τα εν λόγω θέματα και αναμένεται η δημοσίευση των σχετικών αποφάσεων. 

5. Επίσης με ενδιαφέρον αναμένεται η δημοσίευση της απόφασης της Ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές σε ενστόλους και στρατιωτικούς, καθώς το σκεπτικό των δικαστών θεωρείται μείζονος σημασίας για το εύρος εφαρμογής της απόφασης, τη γενικότερη σημασία της και το δημοσιονομικό κόστος που τελικά θα παραχθεί για το Δημόσιο. 

6. Τέλος, αναμένονται και άλλες αποφάσεις –οι πρώτες εκδόθηκαν ήδη– για το ευρύ φάσμα όσων έχουν πληγεί από το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων. Οι πρώτες αποφάσεις του ΣτΕ, πάντως, έκριναν συνταγματικές τις περικοπές στα ομόλογα με σκεπτικό που στηρίχθηκε στην αξιολόγηση «των οικονομικών συνθηκών που έφεραν την Ελληνική Δημοκρατία σε κατάσταση αδυναμίας να εκπληρώνει εμπροθέσμως και στο ακέραιο όλες τις οικονομικής φύσεως υποχρεώσεις της, ήτοι προ του κινδύνου της στάσης πληρωμών και κατάρρευσης της εθνικής οικονομίας...» (απόσπασμα από την απόφαση). 

Και βεβαίως, σύντομα εκτιμάται ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας θα κληθεί και πάλι να κρίνει τη συνταγματικότητα ή μη των μέτρων που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε πριν από λίγες εβδομάδες στη Βουλή... 

Ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία του, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) καλείται να λάβει αποφάσεις για σημαντικότατα θέματα που συναρτώνται με την εφαρμογή των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής και την προσπάθεια της χώρας να ανακάμψει οικονομικά. 

Ο πρόεδρός του κ. Σωτήριος Ρίζος, μιλώντας σε Ελληνογερμανικό νομικό συνέδριο, παρουσία ανωτάτων δικαστικών λειτουργών και από τις δύο χώρες, εξέφρασε τους έντονους προβληματισμούς των δικαστών του ΣτΕ ενόψει των κυοφορούμενων κρίσιμων αποφάσεών του. «Το Δικαστήριο», είπε ο κ. Ρίζος, «θα πρέπει να προβεί σε δύσκολες και μοναδικές στην ιστορία του σταθμίσεις. Οι απαντήσεις ασφαλώς δεν είναι εύκολες», επεσήμανε, διατυπώνοντας ταυτόχρονα τον προβληματισμό του σχετικά με το «αν το Δικαστήριο θα εξακολουθήσει να περιορίζεται στην αποσπασματική κρίση της εκάστοτε βαθμίδας των νέων μέτρων ή θα αξιολογεί πλέον ως σύνολο τα αλληλοδιαδόχως λαμβανόμενα μέτρα επιβαρύνσεως των πολιτών και θα εκφέρει τη συνταγματική κρίση με βάση αυτό το “όλον”».

Πάντως, ενόψει των αποφάσεων του ΣτΕ για θέματα μείζονος σημασίας και ουσιαστικά για τον κεντρικό πυρήνα της ασκούμενης πολιτικής, μέσα στο Ανώτατο Δικαστήριο διατυπώνονται έντονοι προβληματισμοί για το πού πρέπει να στραφεί η νομολογία του Δικαστηρίου, με τον κ. Ρίζο να αποτυπώνει τις εσωτερικές διεργασίες για το δέον γενέσθαι με την αποστροφή της ομιλίας του στο ελληνογερμανικό συνέδριο που προκάλεσε αίσθηση: «Υπό αυτές τις συνθήκες, η Δικαιοσύνη έχει διακριτική ευχέρεια επιλογής μεταξύ συνταγματικότητος και αντισυνταγματικότητος ενός νόμου;».