Η βλακεία των δανειστών οδήγησε στο δημοψήφισμα

Υπέρ της απόφασης του Έλληνα πρωθυπουργού σχετικά με την διεξαγωγή δημοψηφίσματος, τάσσεται ο βραβευμένος με το βραβείο Nobel, Αμερικανός Οικονομολόγος Paul Robin Krugman σε σημερινό του άρθρο στην προσωπική του στήλη στους New York Times. Το παραθέτω σε μετάφρασή μου από το Αγγλικό κείμενο με την διευκρίνηση πως οι επισημάνσεις είναι προσωπικές μου και όχι του συγγραφέως.

«Μέχρι τώρα, κάθε προειδοποίηση για μια επικείμενη διάσπαση της ευρωζώνης είχε αποδεχτεί λάθος. Ο,τι κι αν λένε οι κυβερνήσεις προεκλογικά, μετεκλογικά υποκύπτουν στις απαιτήσεις της τρόικα. Στο μεταξύ, η ECB προχωράει σε ενέργειες για να καθησυχάσει τις αγορές. Αυτή η διαδικασία κράτησε το νόμισμα ενιαίο, όμως διαιωνίζει την βαθειά και καταστροφική λιτότητα χωρίς να αφήνει έστω και ελάχιστο χώρο στην ανάπτυξη, καθώς μερικά τρίμηνα μέτριας ανάπτυξης επισκιάζουν το τεράστιο κόστος των πέντε ετών ανεργίας.

Σε ό,τι αφορά στο πολιτικό σκέλος της υπόθεσης, ο μεγάλος χαμένος αυτής της διαδικασίας υπήρξαν τα κόμματα της κεντροαριστεράς που η συναίνεσή τους στην σκληρή λιτότητα -και η αναγκαστική εγκατάλειψη κάθε «κόκκινης γραμμής» που υποτίθεται ότι υπερασπίζονταν- τους έχει προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά από ότι στα κόμματα της κεντροδεξιάς.

Μου φαίνεται ότι η τρόικα -νομίζω ότι είναι πια ώρα να σταματήσουμε να προσποιούμαστε ότι έχει αλλάξει κάτι και να επιστρέψουμε στην χρήση του παλιού ονόματος- περίμενε, ή τουλάχιστον ήλπιζε, ότι η περίπτωση της Ελλάδας θα αποτελούσε μια ακόμα επανάληψη του ίδιου σεναρίου. Ο Τσίπρας είτε θα ακολουθούσε την πεπατημένη διαλύοντας τον κυβερνητικό συνασπισμό και πιθανότατα εξαναγκαζόμενος σε μια συνεργασία με την κεντροδεξιά, ή η κυβέρνησή του θα έπεφτε. Αυτό ακόμα ενδέχεται να συμβεί.

Αλλά τουλάχιστον προς το παρόν ο Τσίπρας μοιάζει απρόθυμος να αυτοκτονήσει. Αντιθέτως, ευρισκόμενος αντιμέτωπος με ένα τελεσίγραφο της τρόικα, αποφάσισε να προχωρήσει σε δημοψήφισμα για το αν πρέπει να αποδεχτεί την πρόταση των δανειστών. Λόγω αυτής της κίνησης υπάρχουν πολλά δημοσιεύματα που ισχυρίζονται πως είναι ανεύθυνος, όμως, στην πραγματικότητα κάνει το σωστό για δύο λόγους:

Πρώτον, αν κερδίσει το δημοψήφισμα, η Ελληνική κυβέρνηση θα έχει ενδυναμωθεί από τη δημοκρατική νομιμοποίηση που ακόμα, νομίζω, έχει σημασία στην Ευρώπη. (Και αν δεν έχει, είναι κάτι που επίσης πρέπει να ξέρουμε).

Δεύτερον, μέχρι τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν στριμωγμένος πολιτικά, με τους ψηφοφόρους να είναι έξαλλοι με τις ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις για λιτότητα αλλά παράλληλα απρόθυμοι να εγκαταλείψουν το ευρώ. Ήταν πάντα δύσκολο να δει κανείς πώς και οι δύο επιθυμίες θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν και τώρα είναι ακόμα δυσκολότερο. Στην πραγματικότητα, το δημοψήφισμα αναγκάζει τους ψηφοφόρους να θέσουν τις προτεραιότητές τους και να δώσουν στον Τσίπρα ένα μήνυμα να κάνει ότι χρειάζεται σε περίπτωση που η τρόικα συνεχίσει να απαιτεί τα πάντα.

Προσωπικά πιστεύω πως επρόκειτο για μια κίνηση τερατώδους βλακείας από την πλευρά των κυβερνήσεων των πιστωτριών χωρών και των δανειστών που ώθησαν τα πράγματα σε αυτό το σημείο. Όμως το έκαναν και δεν μπορώ ούτε κατ’ ελάχιστον να κατηγορήσω τον Τσίπρα που μεταβίβασε την απόφαση στους πολίτες, αντί να στραφεί σε αυτούς».

Αυτό που έχω να προσθέσω είναι πως απαιτείται ψυχραιμία από όλους και κυρίως μακρυά από κινήσεις και αποφάσεις που μαρτυρούν πανικό. Δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου αν αποφασίσουμε πως δεν θέλουμε πλέον να μας κυβερνούν οι δανειστές. Δεν θα πεινάσουμε επειδή διώχνουμε τον τύραννο από την χώρα μας. Απεναντίας, ίσως τώρα να υπάρχει μια αμυδρά ελπίδα πως κάτι μπορεί να αλλάξει στην ήδη πολύ δύσκολη ζωή μας.