Μετωπική σύγκρουση Γερμανίας και ECB

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν διαθέτει "άπειρες δυνατότητες" για την υποστήριξη της ευρωζώνης, που βρίσκεται στο χείλος του αποπληθωρισμού, δηλώνει ο πρόεδρός της Mario Draghi σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται στην εφημερίδα Die Zeit, δίνοντας μία ακόμη ένδειξη για το ότι επίκειται μαζική αγορά κρατικών τίτλων χρέους.

«Όλα τα μέλη του συμβουλίου των κυβερνητών είναι αποφασισμένα να εκπληρώσουν την αποστολή τους. Φυσικά, υπάρχει διάσταση απόψεων σχετικά με τον τρόπο που αυτό πρέπει να γίνει. Αλλά δεν ισχύει ότι οι δυνατότητές μας είναι άπειρες», δηλώνει ο Mario Draghi στο πλήρες κείμενο της συνέντευξης του που δημοσιεύεται στην εβδομαδιαία Die Zeit που κυκλοφορεί αύριο 15/1/2015.

«Βρισκόμαστε σε μία κατάσταση όπου οφείλουμε να μειώσουμε περαιτέρω τα βασικά επιτόκια, αλλά αυτό δεν είναι πλέον δυνατό» με το βασικό επιτόκιο στο 0,05%, εξηγεί ο Mario Draghi. «Αυτήν τη στιγμή πρέπει να προσφύγουμε σε μη συμβατικά μέσα, δηλαδή στην τροποποίηση του μεγέθους και της σύνθεσης του ισολογισμού της ECB».

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να ανακοινώσει τις προσεχείς εβδομάδες, μετά την επόμενη συνεδρίαση του συμβουλίου των κυβερνητών στις 22 Ιανουαρίου ή στην επόμενη, τον Μάρτιο, πρόγραμμα μαζικής αγοράς κρατικών τίτλων χρέους, στο πρότυπο της Αμερικανικής Fed ή της Κεντρικής Τράπεζας της Ιαπωνίας. Η διαδικασία με την οποία θα γίνει αυτό αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων μεταξύ των κεντρικών τραπεζιτών, καθώς υπάρχουν ισχυρές διαφωνίες, κυρίως από την πλευρά της Γερμανίας.

Σήμερα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έδωσε το αρχικό πράσινο φως στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ECB (Outright Monetary Transactions - OMT). Ο Γενικός Εισαγγελέας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Pedro Cruz Villalón δήλωσε σήμερα (14/1/2015) ότι η ECB μπορεί να αγοράσει μεγάλες ποσότητες χρέους των Ευρωπαϊκών κρατών, ώστε να σταθεροποιήσει την οικονομία της ευρωζώνης. «Η τελική απόφαση, η οποία αναμένεται σε διάστημα τεσσάρων έως έξι μηνών» είπε είναι πιθανό να ακολουθήσει τη γνώμη του γενικού εισαγγελέα.

Το καλοκαίρι του 2012 που ειπώθηκε η διάσημη φράση του Draghi «ότι θα κάνει ότι χρειαστεί για το ευρώ», τα επιτόκια δανεισμού της Ισπανίας π.χ βρίσκονταν στο 7% και οι επενδυτές έφευγαν από την ευρωζώνη φοβούμενοι το μεγάλο ρίσκο. Με την δήλωση αυτή του Draghi και την διαβεβαίωση ότι η ECB θα αγοράζει ομόλογα κρατών μελών όλων των χωρών (αρκεί να έχουν υπογράψει σύμφωνο ένταξης σε μηχανισμό στήριξης), δεν στοίχισε ούτε ένα ευρώ στους Ευρωπαίους φορολογούμενους και κατάφερε να αναστρέψει ένα όλο και πιο επιβαρυμένο κλίμα.

Ωστόσο, οι προθέσεις του Draghi δεν είχαν συζητηθεί με το διοικητικό συμβούλιο της ECB και πιο συγκεκριμένα με τον πρόεδρο της Bundesbank, Jens Weidmann, ο οποίος δεν θα τις είχε προσυπογράψει. Το θέμα μεταφέρθηκε στο Ομοσπονδιακό Δικαστήρiο της Karlsruhe, καθώς ορισμένοι Γερμανοί πολιτικοί και οικονομολόγοι προσέφυγαν εναντίον της εξαγγελίας του Mario Draghi, αμφισβητώντας τη νομιμότητα αγοράς ομολόγων υποστηρίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο έμπαινε σε κίνδυνο το 1/3 των Γερμανών φορολογουμένων. Συγχρόνως υποστήριζαν ότι το πρόγραμμα παραβίαζε το δικαίωμα της Γερμανικής Βουλής να αποφασίζει σε δημοσιονομικά θέματα της χώρας.

Η τελική απόφαση αναμένεται τους επόμενους μήνες, αλλά αυτό που είναι εξωφρενικό είναι η στάση της Γερμανίας. Ο Draghi πολύ σωστά παρατήρησε πως η ECB έχει στηθεί στα πρότυπα της Bundesbank αλλά δεν είναι υπεύθυνη για μία χώρα αλλά για 19. Οι Γερμανοί μέσα από τα όργανα και τους θεσμούς έχουν καταπατήσει όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και τώρα τολμούν και αντιδρούν στα μέτρα εκείνα που θα ανακουφίσουν τις ήδη βεβαρημένες οικονομίες των χωρών που βρίσκονται σε επιτήρηση και σε μηχανισμό στήριξης. Ίσως, τελικά, η μόνη βιώσιμη λύση για την ευρωζώνη είναι μία ενδεχόμενη DEexit.