Οι δοκιμές που δίχασαν (ξανά) την Ευρώπη

Δεν είμαι ο μόνος που βλέπω με σκεπτικισμό και επιφύλαξη το αποτέλεσμα των δοκιμασιών αντοχής σε ακραίες συνθήκες (stress tests) των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην ευρωζώνη. Αρκετοί είναι εκείνοι που επικρίνουν την ECB για τη χρήση ευνοϊκών κανονισμών, ενώ επισημαίνουν πως η πραγματική εικόνα των τραπεζών θα διατυπωθεί το 2015.

Διχασμένες εμφανίζονται οι απόψεις των αναλυτών για τα αποτελέσματα της δοκιμασίας αντοχής σε βάθος τριετίας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με τα οποία 25 από τις 130 τράπεζες απέτυχαν και χρειάζονται κεφαλαιακή στήριξη ύψους 25 δις ευρώ. Από αυτές οι 12 τράπεζες έχουν ήδη καλύψει το σχετικό κενό, αυξάνοντας τα κεφάλαιά τους κατά 15 δις ευρώ στη διάρκεια του 2014.

«Ο έλεγχος της ECB σηματοδοτεί το τέλος της τραπεζικής κρίσης στην ευρωζώνη», επεσήμανε χθες (27/10) ο επικεφαλής του Eurogroup, Jeroen René Victor Anton Dijsselbloem.

Η JP Morgan χαρακτήρισε «πολύ θετικά» τα αποτελέσματα των stress tests και εκτίμησε πως οι μετοχές των Ελληνικών τραπεζών, των Γερμανικών Deutsche Bank και Commerzbank και της Αυστριακής Erste Bank θα κινηθούν ανοδικά.

«Μερικές από τις πιο αδύναμες τράπεζες μεταφέρονται πλέον από την εντατική στην ανάνηψη», τόνισε από την πλευρά του, ο Philippe Bodereau της Pimco, εκτιμώντας ότι οι αγορές θα αντιδράσουν θετικά στα stress tests, καθώς σηματοδοτούν το τέλος της αβεβαιότητας που εδώ και καιρό κρεμόταν πάνω από το Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.

«Η ECB πέρασε την Κυριακή το δικό της stress test, η άσκηση μοιάζει αξιόπιστη σε πρώτη ανάγνωση», επεσήμανε ο Nicolas Véron του think-tank Bruegel. Ωστόσο ο Véron προειδοποίησε πως η πραγματική εικόνα των ευρωπαϊκών πιστωτικών ιδρυμάτων θα δοθεί στις αρχές του 2015, όταν και οι τράπεζες θα δημοσιεύσουν τους ισολογισμούς του 2014 που θα ενσωματώνουν τα ευρήματα των ελέγχων της ECB, όπως την αναθεωρημένη προς τα κάτω αξία των στοιχείων ενεργητικού και το αυξημένο ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Υπήρξαν πάντως και αναλυτές που δεν είδαν με «καλό μάτι» την αξιολόγηση της ECB, όπως ο πρώην οικονομικός σύμβουλος του José Manuel Durão Barroso στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Philippe Legrain, ο οποίος δήλωσε πως «η ECB έβγαλε στη σέντρα λιγότερο σημαντικές τράπεζες σε λιγότερο σημαντικές χώρες και έδωσε στις Γερμανικές τράπεζες πιστοποιητικό καλής υγείας», ενώ και ο Neil Williamson της Aberdeen Asset Management σημείωσε ότι τα αποτελέσματα έδειξαν πόσο επιεικείς ήταν οι εθνικές εποπτικές αρχές με τις τράπεζες στο παρελθόν, αν σκεφθεί κανείς ότι τα επισφαλή δάνεια αυξήθηκαν κατά 15% (στα 879 δις ευρώ) μόνο και μόνο επειδή εφαρμόστηκε ένας κοινός ορισμός.

Στο συγκεκριμένο ζήτημα τοποθετήθηκε και το πρακτορείο Bloomberg, το οποίο εκτιμά πως εάν τα stress tests είχαν διενεργηθεί με βάση τον λεγόμενο fully-loaded δείκτη ιδίων κεφαλαίων όπου δεν λαμβάνονται υπόψη εργαλεία κεφαλαιακής ενίσχυσης, όπως ο αναβαλλόμενος φόρος και οι υπεραξίες, τότε ο αριθμός των μετεξεταστέων τραπεζών θα ανέβαινε στις 34.

Οι αναλυτές φαίνεται πάντως να συμφωνούν στο ότι οι Ιταλικές τράπεζες ήταν οι μεγάλες χαμένες της άσκησης, καθώς εννέα από τους 25 ομίλους που απέτυχαν προέρχονται από την Ιταλία, έστω και αν μόνο 4 εμφανίζουν ακόμα κεφαλαιακό κενό.

Η τράπεζα Monte dei Paschi di Siena που εμφανίζει τη μεγαλύτερη «τρύπα» από τους 25 (2,1 δις ευρώ) ανακοίνωσε το απόγευμα της Κυριακής ότι προσέλαβε τις UBS και Citigroup για να τη συμβουλέψουν πώς θα καλύψει το έλλειμμα ενώ αξιωματούχοι της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας επέκριναν συγκεκριμένες παραμέτρους των stress tests, υποστηρίζοντας ότι ήταν «αδικαιολόγητα σκληρές» για τις τράπεζες της χώρας. Εκτός από την Monte dei Paschi, πιέσεις αναμένεται να δεχθεί και η μετοχή της Banco Comercial Portugues.

Οι τράπεζες που δεν «άντεξαν» στη δοκιμασία, κατά σειρά έλλειψης κεφαλαίων:

1. Cooperative Central Bank (Κύπρος)

2. EFG Eurobank (Ελλάδα)

3. Banca Carige (Ιταλία)

4. Ελληνική Τράπεζα (Κύπρος)

5. Εθνική Τράπεζα (Ελλάδα)

6. Monte dei Paschi di Siena (Ιταλία)

7. Permanent TSB (Ιρλανδία)

8. Τράπεζα Κύπρου (Κύπρος)

9. Österreichische Volksbanken (Αυστρία)

10. Veneto Banca (Ιταλία)

11. Münchener Hypothekenbank (Γερμανία)

12. Banco Comercial Português (Πορτογαλία)

13. Banco Popolare di Vicenza (Ιταλία)

14. AXA Bank Europe (Βέλγιο)

15. Credito Valltelinense (Ιταλία)

16. Banca Popolare di Milano (Ιταλία)

17. Banca Popolare di Sondrio (Ιταλία)

18. Πειραιώς (Ελλάδα)

19. Nova Kreditna Banka Maribor (Σλοβενία)

20. Banco Popolare - Società Cooperativa (Ιταλία)

21. Dexia N.V. (Βέλγιο)

22. Nova Ljubljanska banka d.d., Ljubljana (Σλοβενία)

23. Banca Popolare dell’ Emilia Romagna (Ιταλία)

24. CRH - Caisse de Refinancement de l'Habitat (Γαλλία)

25. Liberbank S.A. (Ισπανία)

Η συνέχεια μένει να φανεί στην πορεία. Το σίγουρο είναι πως η αυθεντία και το κύρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και των θεσμικών της οργάνων, ένα εκ των οποίων είναι η ECB, έχει πληγεί -κατά την προσωπική μου εκτίμηση- καίρια και, ίσως, ανεπανόρθωτα.