Χωρίζουν οι δρόμοι Ελλάδας και Κύπρου

Διαφορετικό δρόμο θα τραβήξουν στη διεθνή σκακιέρα οι οικονομίες της Ελλάδας και της Κύπρου, γεγονός που φανερώνει την πρόθεση των ξένων δυνάμεων να απομακρύνουν το οποιοδήποτε ενδεχόμενο κοινής πορείας που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την επανένωση του Ελληνισμού. Ενώ η Ελλάδα εξακολουθεί να ταλανίζεται από τις λανθασμένες και πολυποίκιλες επιλογές της κυβέρνησης, της τρόικα και του ΔΝΤ, η Κυπριακή οικονομία αναβαθμίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα από τους δύο εκ των τριών οίκων αξιολόγησης, τους Standard & Poor's αρχικά και λίγο αργότερα από τον Fitch.

Ο οίκος Standard & Poor's αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου στο B+ από Β, καθώς διαπιστώνει ότι οι οικονομικές και δημοσιονομικές επιδόσεις της Κύπρου ήταν θετικότερες του αναμενόμενου στη διάρκεια του τελευταίου εξαμήνου. Ο οίκος προβλέπει ύφεση 3% το 2014 ανάπτυξη της τάξεως του 0,6% το 2015, του 1,5% το 2016 και του 1,8% το 2017. Η προοπτική για τη χώρα είναι σταθερή.

Στο αιτιολογικό γίνεται αναφορά στη δέσμευση της κυβέρνησης για σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα δημοσιονομικά και στην οικονομία. Η βελτιωμένη απόδοση της χώρας αποδίδεται και στη βοήθεια που παρείχαν οι Ευρωπαίοι εταίροι της χώρας στη βελτίωση της εικόνας του χρέους. Ο οίκος εξηγεί ότι υπήρξε μικρότερη πτώση της κατανάλωσης, σε σχέση με τα αναμενόμενα, γεγονός τα οποίο συνδέεται, μερικώς, με την γενική απώλεια της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τις τράπεζες.

Σύμφωνα με το σκεπτικό «η Κύπρος έχει, κατά την άποψή μας, συμμορφωθεί με το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, το οποίο χρηματοδοτείται από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και το ΔΝΤ. Πιστεύουμε ότι το πρόγραμμα παραμένει εντός τροχιάς, ακόμη και όταν υπάρχουν καθυστερήσεις στην εκταμίευση της δόσης από τους επίσημους δανειστές. (Μια τέτοια καθυστέρηση, συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2014, οπότε η εκταμίευση αναβλήθηκε λόγω καθυστέρησης στο κοινοβούλιο της υιοθέτησης μεταρρυθμίσεων για τις εκποιήσεις αποκλεισμού ενυπόθηκων δανείων, που απαιτούνται από το πρόγραμμα.) Εκτιμούμε ότι το πραγματικό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά περίπου 3% στο 2014, σε σύγκριση με τις προηγούμενες προβλέψεις μας που ήταν στο 3,8%, η οποία βασίζεται στις σταθερές επιδόσεις στον τομέα του τουρισμού και στην ελαστικότητα του τομέα των υπηρεσιών. Οι εγχώριες αποταμιεύσεις και η σταδιακή κατάργηση των ελέγχων κεφαλαίου στις εγχώριες συναλλαγές συνέβαλαν στην εξομάλυνση της κατανάλωσης και αμβλύνουν τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη»

Στη συνέχεια σε αναβάθμιση του ορίζοντα της αξιολόγησης της Κύπρου από σταθερή σε θετική, προχώρησε και ο οίκος αξιολόγησης Fitch, επιβεβαιώνοντας την μακροπρόθεσμη αξιολόγηση σε ξένο και εγχώριο νόμισμα στο B-. Σύμφωνα με τον Fitch, η αναβάθμιση αντανακλά την καλύτερη πορεία των δημοσίων οικονομικών που ξεπέρασε τις προσδοκίες επιτυγχάνοντας μικρότερο δημοσιονομικό έλλειμμα στο πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, καθώς και την καλύτερη επίδοση της οικονομίας το πρώτο εξάμηνο του 2014.

Λόγω της πιο ρηχής ύφεσης, η σθεναρή εκτέλεση του προϋπολογισμού θα βοηθήσει στη σμίκρυνση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3,3% του ΑΕΠ το 2014, που είναι σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό από την προηγούμενη εκτίμηση του οίκου που ήταν της τάξης του 5%. Ωστόσο, ο οίκος εκτιμά ότι παρά την υλοποίηση δημοσιονομικών μέτρων της τάξης του 6,8% το 2013 και 2014, παραμένει δύσκολη η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4% του ΑΕΠ το 2018, αν και οι τελευταίες εξελίξεις είναι ενθαρρυντικές.

Με βάση τις εκτιμήσεις του Fitch, η ύφεση θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια από τις προβλέψεις του προγράμματος, με την οικονομία να συρρικνώνεται με ρυθμό 0,8% το 2015 (η τρόικα προβλέπει ανάπτυξη της τάξεως του 0,4%), με την επιστροφή στην ανάπτυξη να επιτυγχάνεται το 2016, ένα χρόνο νωρίτερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις του οίκου.

Ο οίκος, όπως και η κυβέρνηση, εκτιμά ότι ο δείκτης δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να κορυφωθεί το 2015, ένα χρόνο νωρίτερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Θεωρεί ότι το δημόσιο χρέος θα κορυφωθεί στο 113% του ΑΕΠ το 2015 από το 126% του ΑΕΠ της εκτίμησης του περασμένου Απριλίου και να υποχωρήσει στο 107% το 2018. Αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το 100% του ΑΕΠ το 2020.

Ο οίκος επισημαίνει την σημαντική βελτίωση της εικόνας του ληξιπρόθεσμου χρέους της κυβέρνησης με την αποπληρωμή χρέους το 2017 να υποχωρεί από τα €2,5 δις της προηγούμενης εκτίμησης στο €1,5 δις. Αν το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς, η κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει στην έκδοση χρέους για περαιτέρω ομαλοποίηση της εικόνας του ληξιπρόθεσμου χρέους κατά την περίοδο μετά το πρόγραμμα στήριξης, σημειώνει ο Fitch, αλλά δεν αναμένει πως η κυβέρνηση θα αντικαταστήσει τη χρηματοδότηση από την τρόικα με δανεισμό από τις αγορές. Εδώ φαίνεται σαφέστατα και η αιχμή του οίκου απέναντι στην τακτική της Ελληνικής κυβέρνησης.

Πάντως, ο οίκος θεωρεί ότι υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι στην πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου λόγω της συνεχιζόμενης βαθιάς οικονομικής και χρηματοπιστωτικής προσαρμογής. Σύμφωνα με τον Fitch, αν και υπήρξε σταθεροποίηση στην εκροή καταθέσεων, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ξεπέρασαν κατά μέσο όρο το 50% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου που αντιστοιχεί στο 157% του ΑΕΠ. 

Τέλος, ο Fitch θεωρεί πως οι κίνδυνοι στο πρόγραμμα έχουν υποχωρήσει, αλλά παραμένουν ψηλοί, αφού ένα σημαντικό μέρος της οικονομικής προσαρμογής βρίσκεται στα χρόνια εκτός του προγράμματος, που τελειώνει το πρώτο τρίμηνο του 2016, ενώ οι μεσοπρόθεσμοι στόχοι παραμένουν φιλόδοξοι.