Χειμώνας 2014

Ο Πρόεδρος της Ρωσίας Vladimir Vladimirovich Putin διαβεβαίωσε ότι η χώρα του δεν θα διακόψει την παροχή φυσικού αερίου προς τη δυτική Ευρώπη τον χειμώνα, αρκεί αυτή να μην συνεχίσει τις αναίτιες προκλήσεις στη Ρωσία. «Από την πλευρά μας θα κάνουμε ότι μπορούμε για να μην μείνει χωρίς αέριο η Ευρώπη το χειμώνα» τόνισε ο Putin στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στους δημοσιογράφους μαζί με τον πρωθυπουργό της Σερβίας Aleksandar Vučić.

Ο Ρώσος πρόεδρος συμπλήρωσε ωστόσο ότι «εάν παρατηρηθεί ότι η Ουκρανία παίρνει αέριο από το δίκτυο χωρίς να το έχει πληρώσει, τότε η παροχή προς την Ευρώπη θα μειωθεί κατά την ποσότητα που αφαιρέθηκε παράνομα, όπως έγινε και στην κρίση του 2008». Ο Vladimir Vladimirovich Putin υπερασπίστηκε την κατασκευή του αγωγού South Stream, λέγοντας ότι αποτελεί εγγύηση για την ομαλή διοχέτευση του αερίου προς την Ευρώπη, ενώ ευχαρίστησε την κυβέρνηση της Σερβίας που δεν υποχώρησε από την υλοποίηση του έργου αυτού τονίζοντας τη μεγάλη σημασία που θα έχει για τη Σερβική οικονομία. Σχολιάζοντας τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Ρωσίας ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θέλησαν να μας κάνουν τη ζωή δύσκολη και έκαναν δύσκολη τη δική τους ζωή».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση από την πλευρά της πιστεύει πως θα μπορούσε να παρέμβει για να αποτρέψει ελλείψεις στον εφοδιασμό με αέριο φέτος τον χειμώνα σε περίπτωση που η κρίση στην Ουκρανία προκαλέσει προσκόμματα στη ροή από τη Ρωσία. Τουλάχιστον αυτό ισχυρίζεται επικαλούμενη τα αποτελέσματα των «ελέγχων αντοχής» που διεξήχθησαν και δόθηκαν στη δημοσιότητα χτες (16/10). Προσωπικά διατηρώ πολλές επιφυλάξεις με δεδομένο του ότι ένα μεγάλο μέρος στηρίζεται στην Ελλάδα η οποία δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει τις δεσμεύσεις του πρωθυπουργού προς την Ε.Ε. όσον αφορά στην ενέργεια.

Ο Ευρωπαίος επίτροπος Ενέργειας Günther Hermann Oettinger παρουσίασε τα αποτελέσματα των ελέγχων οι οποίοι διεξήχθησαν στα 28 κράτη μέλη και 10 γειτονικές χώρες, ώστε να εκτιμηθεί πόσο ευάλωτη θα αποδεικνυόταν η Ευρώπη σε περίπτωση που η Μόσχα αποφάσιζε να διακόψει τις προμήθειες για μια περίοδο έξι μηνών. «Εάν συνεργαστούμε, επιδείξουμε αλληλεγγύη και εφαρμόσουμε τις προτάσεις αυτής της έκθεσης, κανένα νοικοκυριό δεν θα αναγκαστεί να παγώσει αυτόν τον χειμώνα», δήλωσε ο Oettinger.

Εάν οι δυνάμεις της αγοράς δεν αρκέσουν για να εξασφαλιστούν επαρκείς ποσότητες για να εφοδιάζονται όλοι οι αρχές θα μπορούσαν να επέμβουν, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ελέγχων. «Μια προσέγγιση βασισμένη στην αγορά πρέπει να είναι η καθοδηγητική αρχή, με μέτρα εκτός αγοράς -για παράδειγμα την διάθεση στρατηγικών αποθεμάτων, την αναγκαστική αλλαγή καυσίμων ή την περικοπή της ζήτησης- να επιβάλλονται μόνον όταν η αγορά αποτυγχάνει [...] την ευθύνη (για μια επέμβαση στην αγορά) πρέπει να την μοιράζονται οι αρχές και ο κλάδος μέσω της εφαρμογής του Κανονισμού για τα Μέτρα Κατοχύρωσης της Ασφάλειας Εφοδιασμού με Αέριο (του 2010)», τόνισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται πάνω σε σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων από το ξέσπασμα της κρίσης στην Ουκρανία. Ανάμεσα στους σχεδιασμούς της Ε.Ε. είναι τα μέτρα απαγόρευσης της εξαγωγής αερίου ή περιορισμού της χρήσης του από τις βιομηχανίες ώστε να προστατευθούν τα νοικοκυριά.

Παρότι τόσο τα υψηλά επίπεδα στα οποία βρίσκονται ακόμη οι αποθηκευμένες ποσότητες αερίου, όσο και η μείωση των τιμών έχουν συμβάλει στο ότι πολλές χώρες στην Ευρώπη έχουν κάνει τις προετοιμασίες τους για το χειμώνα, εάν διαταραχθούν οι προμήθειες η Ρωσία θα μπορούσε να υπάρξει μεγάλο πρόβλημα σε χώρες όπως είναι η Βουλγαρία ή η Βρετανία.

Η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες αερίου στην Ουκρανία την 16η Ιουνίου εξαιτίας ανείσπρακτων οφειλών του Κιέβου στη Gazprom οι οποίες σύμφωνα με τη Μόσχα ανέρχονται σε δισεκατομμύρια ευρώ.

Εάν δεν αποκατασταθεί ο εφοδιασμός της από τη Ρωσία, υπάρχουν ανησυχίες ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να παρακρατήσει ποσότητες του αερίου που μεταφέρεται μέσω αγωγών οι οποίοι διέρχονται από το έδαφος της και προορίζονται για την Ευρώπη μέσα στο χειμώνα.

Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής αερίου της Ευρώπης, καθώς καλύπτει το ένα τρίτο της ζήτησης στην Ε.Ε. Περίπου η μισή από την ποσότητα αυτή διαμετακομίζεται στους πελάτες της Μόσχας μέσω αγωγών οι οποίοι διέρχονται από την Ουκρανία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ελπίζει ότι θα επιτευχθεί σύντομα μια συμφωνία ανάμεσα στη Μόσχα και στο Κίεβο για να διευθετηθεί η διένεξη των δύο πλευρών, στη συνάντηση της 21ης Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, αλλά ταυτοχρόνως παραμένει έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο, επισήμανε ο Oettinger.

Τέλος να θυμίσω πως η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής Ρωσικού αερίου στην Ευρώπη. Καταβάλλει στη Gazprom περίπου 15 δις δολάρια το χρόνο για να προμηθεύεται αέριο. Άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως η Βουλγαρία και η Σλοβακία, εξαρτώνται σχεδόν απόλυτα από το Ρωσικό αέριο το οποίο εισάγουν μέσω των αγωγών που περνούν από την Ουκρανία.

Το είπα και στο παρελθόν, το επαναλαμβάνω ακόμα μια φορά: Ο φετινός χειμώνας θα είναι μακρύς και δύσκολος. Ο Θεός να βάλει το χέρι του κι οι άνθρωποι να αποσύρουμε το δικό μας...