Μπορεί τώρα η Ρωσία να εμπιστευτεί την Τουρκία; (2)

Παίζοντας παιχνίδια
Στην Ρωσία, υπάρχουν δύο πιθανότητες που κυκλοφορούν ευρέως. Προσεκτικοί παρατηρητές φοβούνται ότι ο Erdoğan παίζει την "Ρωσική κάρτα" προκειμένου να επιτύχει παραχωρήσεις από την μεριά της Δύσης. Μάλιστα υπάρχουν κυρίως δύο στόχοι, που αυτός επιδιώκει. Ο πρώτος είναι η εφαρμογή της συμφωνίας ταξιδιών χωρίς visa, που συμφώνησε αρχικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση στις αρχές του έτους. Ο άλλος είναι ο επαναπατρισμός του Muhammed Fethullah Gülen, ενός αυτο-εξόριστου ιεροκήρυκα του islam, που ο Erdoğan θεωρεί υπεύθυνο για την οργάνωση του πραξικοπήματος. Ο Gülen κατοικεί στην Αμερική και οι αρχές των ΗΠΑ έχουν, μέχρι στιγμής, αρνηθεί να τον παραδώσουν. Έτσι, έχουμε μια κατάσταση όπου ένας ηγέτης του ΝΑΤΟ μπορεί και παρέχει καταφύγιο σε ένα άτομο, που σχεδίασε την κατάρρευση της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης ενός άλλου μέλους.

Από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα γνωρίζει πολύ καλά ότι οι Αμερικανοί έχουν μεγάλη ανάγκη την συνεργασία της. Η Τουρκία είναι στρατηγικά ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή, τόσο ως ορμητήριο των επιχειρήσεων, όσο και με την αξιοποίηση και χρήση των δικών της, εξαιρετικά ικανών, στρατιωτικών στην παροχή βοήθειας προκειμένου για την εκπλήρωση των στόχων των ΗΠΑ. Με το να εμφανίζεται να έχει οικειότητα με την Μόσχα, ο Erdoğan μπορεί να επιθυμεί να βάλει μυαλό στην Washington. Αλλά και στις Βρυξέλλες, επίσης, που σίγουρα χρειάζονται υπενθύμιση ότι η Τουρκία είναι το μόνο εμπόδιο, που μπορεί να σταματήσει την "άλωση" της Ε.Ε. από τους μετανάστες.

Η άλλη θεωρία είναι ότι η Τουρκία είναι γνήσια αυτή την φορά. Ο Erdoğan έχει κουραστεί από την άρνηση των Δυτικών "συμμάχων" να αντιμετωπίζουν την Άγκυρα ως ισότιμη και συνεχώς να διαβάλουν την ηγεσία της. Με αυτό κατά νου, σύμφωνα με αυτήν την θεωρία, η Τουρκία μπορεί να είναι έτοιμη να αναζητήσει νέες συνεργασίες. Φυσικά, αυτό θα ηχεί ως μουσική στα αυτιά της Μόσχας.

Ο Пу́тин, εδώ και αρκετό καιρό τώρα, προσπαθεί να προωθήσει την ιδέα ενός εναλλακτικού συνασπισμού προκειμένου να περιορίσει την Αμερικανική ηγεμονία στην παγκόσμια πολιτική τάξη. Με δεδομένη την συνεργασία με την Κίνα, που αυξάνεται σταθερά, η προσθήκη της Τουρκίας στο μείγμα θα είναι το κερασάκι στην τούρτα. Φυσικά, ο Пу́тин θα μπορούσε να παίζει εκείνος poker εδώ. Πρωταρχικό μέλημα της Ρωσίας είναι να διατηρήσει την δική της ασφάλεια, ασκώντας επιρροή στο κοντινό του εξωτερικό και περιορίζοντας τις προσπάθειες των Αμερικανών να αποκτήσουν μεγαλύτερη επιρροή και δύναμη εκεί.

Μπορεί η Τουρκία να είναι έμπιστη;
Την Τετάρτη [σημ. ΜΒΒ: 10/8/2016] και την Πέμπτη [σημ. ΜΒΒ: 11/8/2016] αυτή την εβδομάδα, ένας συνδυασμός γεγονότων οδήγησε σε μπερδεμένη γνώμη σχετικά με την ευθύτητα και την ειλικρίνεια της Τουρκίας. Ο υπουργός των Εξωτερικών της, Mevlüt Çavuşoğlu, ισχυρίστηκε ότι η Άγκυρα ενδέχεται να αναζητήσει άλλες επιλογές, εκτός του ΝΑΤΟ, σε ότι αφορά στην αμυντική συνεργασία. Ωστόσο, επέμεινε επίσης ότι «μια πολιτική μετάβαση στη Συρία με τον πρόεδρο Bashar Hafez al-Assad (στην εξουσία) δεν ήταν δυνατή», κάτι που είναι αντίθετο προς τις επιθυμίες της Μόσχας. Ταυτόχρονα, ο Çavuşoğlu ζήτησε από την Ρωσία να πραγματοποιήσει κοινές επιχειρήσεις με την Τουρκία εναντίον του ISIS, τον "κοινό εχθρό" τους.

Εν τω μεταξύ, την προηγούμενη ημέρα, ο Erdoğan εξέδωσε τελεσίγραφο προς τις ΗΠΑ, λέγοντας ότι πρέπει να επιλέξουν μεταξύ της Τουρκίας και του Gülen. «Αργά ή γρήγορα οι ΗΠΑ θα κάνουν μια επιλογή [...] Είτε την τρομοκρατική FETO που σχεδίαζε το πραξικόπημα [όρος που χρησιμοποιείται από τους εχθρούς του Gülen, που του προσάπτουν την ύπαρξη τρομοκρατικής οργάνωσης] ή την δημοκρατική χώρα την Τουρκία. [Οι ΗΠΑ] πρέπει να κάνουν αυτή την επιλογή», είπε. Οι παρατηρήσεις αυτές δίνουν το προβάδισμα στην ιδέα ότι η Άγκυρα προσπαθεί να παίξει και τις δύο πλευρές ακριβώς την ίδια στιγμή.

Σύμφωνα με τον Vladimir Sotnikov, τον διευθυντή του Russia-East-West Center for Strategic Studies and Analysis, οι νέες συνομιλίες με την Άγκυρα «δίνουν στο Κρεμλίνο ένα νέο μέσο για τον επηρεασμό της κατάστασης στη Μέση Ανατολή και σε άλλες στρατηγικά σημαντικές περιοχές, ενώ παράλληλα αποσταθεροποιεί την δυτική συμμαχία κατά της Ρωσίας».

Η Μόσχα είναι πλέον σε δύσκολη θέση. Δέχεται τις Τουρκικές παρακλήσεις ως έχουν ή παραμένει δύσπιστη; Γιατί υπάρχουν δύο πιθανές εκβάσεις σε αυτόν τον τρέχοντα διάλογο: Είτε θα ομαλοποιήσει τις σχέσεις μεταξύ των δύο γειτονικών ημι-εσωτερικών δυνάμεων της Ευρώπης, ή, θα γίνει μια δεύτερη προδοσία της χώρας από τον Erdoğan. Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, είναι δίκαιο να πούμε ότι οι επιπτώσεις του θα είναι σημαντικές.

[ προηγούμενη σελίδα ]