GRexit: Η μόνη σωστή επιλογή

Σε λιγότερο από τέσσερις εβδομάδες, η διεθνής βοήθεια που κράτησε την Ελλάδα ζωντανή τα τελευταία πέντε χρόνια πρόκειται να λήξει. Οι πληρωμές του χρέους πλησιάζουν απειλητικά και η χώρα ξεμένει από χρηματικούς πόρους, όπως επισημαίνει το CNN Money. Οι δανειστές δεν πρόκειται να διαγράψουν τα τεράστια χρέη της Ελλάδας και άρα ο πρωθυπουργός πρέπει να διαπραγματευτεί έναν συμβιβασμό ή να διακινδυνεύσει το μέλλον της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Ύστερα από μια επισφαλή αρχή, η κυβέρνησή του έχει αρχίσει να προτείνει λύσεις. 

Όμως, η αναμέτρηση με τους πιστωτές τροφοδοτεί την αβεβαιότητα, δημιουργώντας αναταράξεις στο εύθραυστο τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας και απειλώντας την οικονομία με επιστροφή στην ύφεση. Αυτή η αβεβαιότητα μαζί με οποιαδήποτε λανθασμένη κίνηση από τους άπειρους "ηγέτες" της Ελλάδας θα επαρκούσαν για να προκαλέσουν την «τυχαία έξοδο» της χώρας από την ευρωζώνη. Πρόκειται για εξέλιξη που καμία από τις δύο πλευρές δεν επιθυμεί. Ιδού λοιπόν οι τρεις «νάρκες» που η Ελλάδα πρέπει να αποφύγει.

[1] Προθεσμίες χρεών: Το πρώτο εμπόδιο είναι το χρέος. Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερους πόρους για να επιβιώσει στην ευρωζώνη. Το πρόγραμμα διάσωσης –το οποίο ανέρχεται στα 240 δισεκατομμύρια ευρώ σε αντάλλαγμα για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις– λήγει στις 28 Φεβρουαρίου. Τι θα γίνει λοιπόν αν η Ελλάδα δεν πετύχει μια συμφωνία με τους πιστωτές της μέχρι τότε;

Καταρχήν, θα θέσει σε κίνδυνο την αποπληρωμή δανείων ύψους 7,2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Υπάρχουν τρεις βασικές προθεσμίες, αρχίζοντας με το 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ που οφείλεται στο ΔΝΤ το Μάρτιο. Άλλο 1,5 δισεκατομμύριο προορίζεται για τον Ιούνιο κι άλλο τόσο για το Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s. Επίσης, εκκρεμούν δύο αποπληρωμές ομολόγων. Η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει περίπου 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ στην ECB και στους εταίρους της στην ευρωζώνη τον Ιούλιο, και άλλα 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ τον Αύγουστο. Ο Marko Mrsnik, αναλυτής της S&P, λέει ότι η Ελλάδα θα έχει αρκετά χρήματα για να πληρώσει το ΔΝΤ το Μάρτιο, αλλά οι πληρωμές των ομολόγων που ακολουθούν θα είναι πολύ πιο δύσκολες.

[2] Κρατικά αποθέματα: Τα ταμεία της ίδιας της χώρας αδειάζουν ταχύτατα. Η Ελληνική κυβέρνηση διέθετε 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε ρευστά αποθέματα το Σεπτέμβριο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Η αναλύτρια της Moody’s Alpona Banerji πιστεύει ότι αυτό το ποσό έχει μειωθεί σημαντικά από τότε. Τα κρατικά έσοδα βρίσκονται σε πτώση καθώς οι υποσχέσεις της κυβέρνησης για περικοπές φόρων ενθαρρύνουν τους πολίτες να αναβάλλουν την πληρωμή των φορολογικών τους υποχρεώσεων. Καθώς τα δεκαετή ομόλογα έχουν απόδοση πάνω από 10%, η στροφή προς τις αγορές για περισσότερο ρευστό δεν αποτελεί λύση. Η χώρα δεν έχει χρεοκοπήσει ακόμα. Η κυβέρνηση στοχεύει ακόμη σε πρωτογενές πλεόνασμα –δηλαδή στη συλλογή περισσότερου ρευστού από ότι ξοδεύει, χωρίς φυσικά να υπολογίζουμε την αποπληρωμή των χρεών– και θα μπορούσε να αποκτήσει περαιτέρω έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, αν και κάποιες πωλήσεις ίσως αναβληθούν. Όμως, είναι πολύ πιθανό ότι θα χρειαστεί να λάβει 18 δισεκατομμύρια ευρώ από μη εκταμιευθέντα δάνεια από το ΔΝΤ και την Ευρώπη, και για να γίνει αυτό θα απαιτηθεί συμφωνία.

[3] Ασταθείς τράπεζες: Οι τράπεζες συνιστούν τη μεγαλύτερη άμεση απειλή για το μέλλον της Ελλάδας. Το χρήμα ρέει εκτός Ελλάδας και οι τράπεζες είναι αντιμέτωπες με τον κίνδυνο ακόμα μεγαλύτερης απώλειας καταθέσεων. Η Moody’s λέει ότι περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν ήδη αποσυρθεί από τις αρχές Δεκέμβρη. Για την ώρα, οι τράπεζες βασίζονται σε δάνεια από την ECB μέσω του ELA για τη χρηματοδότηση των λειτουργιών τους. Αυτά, όμως, θα μπορούσαν να πάψουν αν η Ελλάδα δεν επιτύχει συμφωνία με τους δανειστές της τούτο το μήνα. Η ECB θα μπορούσε, ίσως, να παράσχει έκτακτη χρηματοδότηση, μια βραχυπρόθεσμη σανίδα σωτηρίας που χρησιμοποιήθηκε από την Κύπρο το 2013, αλλά κι αυτό είναι μάλλον απίθανο χωρίς μια πιο μακροπρόθεσμη συμφωνία επί του ελληνικού χρέους και των οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Υπάρχει και το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με 11 δισεκατομμύρια ευρώ διαθέσιμα για τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση, που λήγει την ίδια περίοδο με το Ευρωπαϊκό πακέτο διάσωσης.

Με έλλειψη ρευστού και αποκομμένη από τους δανειστές της, η Ελλάδα θα ήταν αναγκασμένη να αρχίσει την εκτύπωση του δικού της νομίσματος. Συνεπώς η συμμετοχή της στο ευρώ θα έληγε κάπου εκεί. «Το κατά πόσο ο κυβερνητικός συνασπισμός στην Αθήνα μπορεί να αποδεχθεί την πραγματικότητα, επιτυγχάνοντας μια συμφωνία, παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα» είπε ο οικονομολόγος της Berenberg, Holger Schmieding, ο οποίος εκτιμά τον κίνδυνο μιας «τυχαίας Grexit» στο 35%.

Θα επαναλάβω ακόμα μία φορά πως η GRexit θα έπρεπε να είναι επιλογή για τη χώρα μας και όχι τραγική κατάληξη. Δεν έχουμε κανένα λόγο να προσπαθούμε να ανταγωνιστούμε και να συμμορφωθούμε με οικονομίες που έχουν δυσθεώρητα μεγέθη για τα δεδομένα μας και επιπλέον διακατέχονται από εντελώς διαφορετική κουλτούρα και νοοτροπία. Νομίζω πως είναι επιτακτική η ανάγκη μιας εθνικής, Ελληνικής πολιτικής που θα στηριχθεί στο δικό μας εθνικό νόμισμα και την ανάκτηση των απολεσθέντων κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στην οικονομία του τόπου μας.