ELA ... και σώθηκαν!

Την Τετάρτη (4/2/2015) αναμένεται να συνεδριάσει το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ECB) που θα αποφασίσει αν θα ανανεώσει ή όχι την πιστωτική γραμμή του ELA (Emergency Liquidity Assistance) προς τις Ελληνικές τράπεζες. Ταυτόχρονα στην Ελλάδα θα διεξάγεται η πρώτη δημοπρασία εντόκων γραμματίων του Δημοσίου της νέας κυβέρνησης. Σύμφωνα με όσα εκτιμούν τραπεζικοί αναλυτές θα ανανεωθεί η πιστωτική γραμμή του ELA, όπως είχε γίνει και πριν δύο εβδομάδες, καθώς η ECB είναι δύσκολο να βάλει τώρα εμπόδια στην Ελληνική κυβέρνηση από τη στιγμή που η διαπραγμάτευση βρίσκεται σε εξέλιξη.

Μια χώρα μπορεί να υπαχθεί στον ELA, ο οποίος έχει έκτακτο και προσωρινό χαρακτήρα, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται αυτομάτως και ενεργοποίησή του. Ωστόσο, μπορεί να ενεργοποιηθεί κατά περίπτωση. Αν μια τράπεζα χρειαστεί ρευστότητα και δεν μπορεί να δανειστεί από την ECB έναντι εγγυήσεων ή από τη διατραπεζική αγορά, μπορεί άμεσα να απευθυνθεί στην Τράπεζα της Ελλάδος και να λάβει ρευστότητα. Με βάση τα ενέχυρα που διαθέτουν οι τράπεζες, θα μπορούσαν να αντλήσουν μέσω του ELA κεφάλαια ρευστότητας της τάξεως των 40 δις ευρώ. Τον Ιούνιο του 2012 είχαν αντλήσει κεφάλαια ρευστότητας 145 δις ευρώ. Με την τρύπα που έχει ανοίξει στις Ελληνικές τράπεζες, λόγω της εκροής καταθέσεων, πιθανότατα να χρειαστούν στήριξη.

Το Σάββατο (31/1/2015) ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Vítor Manuel Ribeiro Constâncio, δήλωσε ότι η απόφαση σχετικά με το εάν και κατά πόσον θα χορηγηθεί στην Ελλάδα έκτακτη χρηματοδότηση επαφίεται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ECB. Ο Constâncio έκανε το σχόλιο αυτό αναφερόμενος στις διαθέσιμες επιλογές για τις Ελληνικές τράπεζες στην περίπτωση που η νέα κυβέρνηση της Ελλάδας βγει από το πρόγραμμα στήριξης της διεθνούς τρόικα των πιστωτών δηλαδή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Ο Constâncio είπε ότι ο μηχανισμός επείγουσας ενίσχυσης διαμέσου της χορήγησης ρευστότητας (ELA), ο οποίος αποτελεί ένα μέσο για την υπέρβαση προσωρινών προβλημάτων ρευστότητας των τραπεζών, είναι μια εναλλακτική επιλογή που θα μπορούσε να εξεταστεί, αλλά για αυτό θα χρειαστεί η έγκριση των 25 μελών του ΔΣ της ECB. «Υπάρχει η δυνατότητα του λεγόμενου ELA. Σε κάθε περίπτωση, θα υπάρξει εντέλει για αυτό μια απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, την οποία δεν θέλω να προβλέψω σε αυτό το στάδιο», δήλωσε ο Constâncio κατά τη διάρκεια των ερωτήσεων στις οποίες απάντησε έπειτα από μια ομιλία που εκφώνησε στο πανεπιστήμιο του Cambridge.

Οι δηλώσεις του Constancio διέφεραν ελαφρώς από αυτές που έκανε το Σάββατο (31/1/2015) ο Φινλανδός Erkki Liikanen μέλος της ECB. Μιλώντας στην Finland TV ο Liikanen δήλωσε ότι η ECB θα πρέπει να διακόψει την στήριξη των Ελληνικών τραπεζών μέσω της χρηματοδότησης του μηχανισμού ρευστότητας αφού η συμφωνία διάσωσης της Ελλάδας, που λήγει στο τέλος του Φεβρουαρίου, δεν επεκτάθηκε. «Εμείς (η ECB) έχουμε τη δική μας νομοθεσία και θα ενεργήσουμε σύμφωνα με αυτή ... Για την ώρα, το πρόγραμμα για τη διάσωση της Ελλάδας του οποίου η παράταση λήγει τον Φεβρουάριο, οπότε θα πρέπει να βρεθεί κάποια λύση, αλλιώς δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να δανείζουμε. Δεν πιστεύω ότι μπορεί κανείς να κρυφτεί από την πραγματικότητα της οικονομίας» είπε ο Liikanen.

Ακόμα ένα θέμα του οποίου την τελική έκβαση αναμένουμε στις προσεχείς δύο με τρεις μέρες. Το πρόβλημα με το Ελληνικό τραπεζιτικό σύστημα είναι πολυπλοκότερο από αυτό που φαντάζονται οι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι και τραπεζίτες. Στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη η ύφεση ξεκίνησε από την κακοδιαχείριση και την αστοχία των επενδυτικών επιλογών κορυφαίων τραπεζών, ενώ στην Ελλάδα έγινε ακριβώς το αντίθετο: οι τράπεζες "χτυπήθηκαν" από την οικονομική κρίση που ακολούθησε την είσοδο της χώρας στο ΔΝΤ, αλλά και από τους λανθασμένους χειρισμούς όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων από το 2008 και μετά. Σε όλη αυτή τη δύσκολη κατάσταση ήρθε και το κλίμα της αβεβαιότητας που προκαλείται από τους χειρισμούς της σημερινής κυβέρνησης και έτσι το πρόβλημα μεγαλώνει.