Εγγυήσεις τέλος!

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε χτες (4/2/2015) ότι αποφάσισε να άρει την παραίτηση (waiver) που επηρεάζει τα χρεόγραφα που εκδίδονται ή εγγυώνται πλήρως από την Ελληνική Δημοκρατία. Η παραίτηση επέτρεπε στα εν λέγω χρεόγραφα να χρησιμοποιούνται στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του ευρωσυστήματος παρά το γεγονός ότι δεν εκπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, η ECB πήρε αυτή την απόφαση καθώς όπως σημειώνει δεν είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να προεξοφληθεί η επιτυχής ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος για την Ελλάδα. Προσθέτει ότι η απόφαση είναι συμβατή με τους υφιστάμενους κανονισμούς του ευρωσυστήματος. Η κεντρική τράπεζα επισημαίνει ταυτόχρονα ότι η απόφαση δεν έχει συνέπειες για το καθεστώς αντισυμβαλλόμενου των ελληνικών χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στις πράξεις νομισματικής πολιτικής.

Μεταφρασμένη η ανακοίνωση της ECB έχει ως εξής:

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ECB αποφάσισε σήμερα να άρει την εξαίρεση (waiver) για τα αξιόγραφα που εκδίδονται ή έχουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου.

Η εξαίρεση επέτρεπε στα χρεόγραφα αυτά να χρησιμοποιούνται στις πράξεις του ευρωσυστήματος παρά το γεγονός ότι δεν πληρούσαν τις ελάχιστες απαιτήσεις πιστοληπτικής αξιολόγησης.

Η απόφαση του Δ.Σ. βασίζεται στο γεγονός ότι δεν είναι αυτήν την στιγμή δυνατό να προβλεφθεί μια επιτυχημένη ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος και ευθυγραμμίζεται με τους υφιστάμενους κανόνες του ευρωσυστήματος.

Η απόφαση δεν έχει επιπτώσεις για την συμμετοχή των Ελληνικών τραπεζών στις πράξεις νομισματικής πολιτικής. Οι ανάγκες ρευστότητας για τις τράπεζες που δεν έχουν επαρκή collateral μπορούν να ικανοποιηθούν από την αντίστοιχη εθνική τράπεζα (ΤτΕ), μέσω του ELA.

Τα εν λόγω μέσα θα πάψουν να είναι αποδεκτά ως ασφάλεια από τη λήξη της τρέχουσας πράξης κύριας αναχρηματοδότησης (11 Φεβρουαρίου 2015).

Όπως εξηγεί ο Τάσος Ζάχος στο Fortune, η ανακοίνωση της ECB σημαίνει πως η ρευστότητα προς τις τράπεζες θα διοχετεύεται αποκλειστικά μέσω του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης (ELA) της Τραπέζης της Ελλάδος. Η ECB είχε αποφασίσει να δέχεται κατ΄ εξαίρεση τα Ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση στις πράξεις αναχρηματοδότησης παρόλο που αυτά δεν πληρούσαν τα κριτήρια για να επιλεγούν, μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Ο Mario Draghi έχει επισημάνει προς τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος ότι εάν η Ελλάδα βγει από το πρόγραμμα στήριξης, η ECB δεν θα μπορεί να δέχεται ως ενέχυρο τα Ελληνικά ομόλογα εφόσον έχουν αξιολόγηση χαμηλότερη του «ΒΒΒ-».

Οι εγγυήσεις αποτελούν ομόλογα που εκδίδουν οι τράπεζες, τα εγγυάται το Δημόσιο και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο ως ενέχυρο για άντληση ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή τον ELA. Η έκδοσή τους προβλέπεται από το νόμο Αλογοσκούφη (πυλώνας ΙΙ για ενίσχυση της ρευστότητας) και αποτελεί έκτακτη κρατική βοήθεια. Μόνο προεκλογικά οι Ελληνικές τράπεζες, στο διάστημα μεταξύ 1-23 Ιανουαρίου, εξέδωσαν νέα ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου ονομαστικής αξίας 12,38 δις ευρώ. Το ποσό ανεβαίνει στα 23 δις ευρώ, αν συνυπολογισθούν και οι εκδόσεις Δεκεμβρίου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη προσφυγή σε κρατική βοήθεια τα τελευταία δύο τουλάχιστον χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι ότι στις 30/9 οι τέσσερις τράπεζες είχαν ομόλογα με εγγύηση Δημοσίου αξίας 26,9 δις ευρώ και στις 23 Ιανουαρίου το ύψος τους έφθασε στα 50,94 δις. ευρώ. Πρακτικά στο δίμηνο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου σχεδόν διπλασιάστηκε το μέγεθος των εγγυήσεων.

Οι συντονισμένες ενέργειες Ε.Ε. και Γερμανίας δρουν ως μοχλός πίεσης σε βάρος της Ελλάδας. Η κυβέρνηση προς το παρόν, όπως έχω ξαναγράψει, δεν πείθει πως έχει λύση και μπορεί να συνεχίσει να πιέζει την Ευρώπη. Ήδη η αποψινή δήλωση του υπουργού των Οικονομικών πως συμφωνεί με το 67% των δανειακών συμβάσεων που έχει υπογράψει η Ελλάδα είναι το πρώτο σημάδι υποχώρησης της Ελληνικής κυβέρνησης.