3 Ιανουαρίου 1850: Σαν να ήταν σήμερα!

Οι παρεμβάσεις των ξένων δυνάμεων στο εσωτερικό της χώρας μας είναι συνυφασμένες με την δημιουργία και την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους γεγονός που εν πολλοίς οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο "επετεύχθη" η απελευθέρωση του Γένους. Ένα τέτοιο γεγονός παρέμβασης ήταν η υπόθεση Pacifico και τα γεγονότα που επακολούθησαν, που έμειναν στην ιστορία ως «Παρκερικά».

Κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα τον Απρίλιο του 1849, απαγορεύτηκε από τις Ελληνικές αρχές το έθιμο του καψίματος του Ιούδα,  λόγω της τότε επίσημης επίσκεψης του Άγγλου τραπεζίτη Mayer Amschel de Rothschild. Ο Αθηναϊκός λαός ανέβαλε τη τέλεση του εθίμου για την Δευτέρα του Πάσχα, στην πλατεία Ηρώων στου Ψυρρή. Όταν όμως επενέβη η αστυνομία και ακολούθησαν ταραχές, διερχόμενο το πλήθος από την οικία ενός Εβραίου τυχοδιώκτη ονόματι David Pacifico (γνωστού ως Don Pacifico), στην οδό Καραϊσκάκη στου Ψυρρή, είτε γιατί προκλήθηκε από τον ίδιο, είτε γιατί τον θεωρούσε ως τον υπαίτιο της απαγόρευσης, επιτέθηκε στη οικία του προκαλώντας καταστροφές. Ο Pacifico, που είχε διατελέσει πρόξενος της Πορτογαλίας στην Αθήνα αλλά είχε απαλλαγεί των καθηκόντων του λόγω καταχρήσεων, κατέφυγε στη Αγγλική πρεσβεία έχοντας πρόσφατα αποκτήσει την Αγγλική υπηκοότητα.

Ιδιαίτερα άξιο προσοχής είναι το ότι αμέσως το πρωί της επομένης του συμβάντος, ο τότε Άγγλος πρεσβευτής Admiral Edmund Lyons προέβη σε διάβημα προς το Ελληνικό υπουργείο των Εξωτερικών με το αίτημα της καταβολής αποζημίωσης στον "πληγέντα" του αστρονομικού, για τα τότε δεδομένα, ποσού των 886.736 δραχμών και 57 λεπτών. Τότε η Ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε θεωρώντας ότι το θέμα ανήκει στη Δικαιοσύνη. Να σημειωθεί πως ο Pacifico έβαλε στο παιγνίδι την Αγγλία, διότι η πονηρή «Αλβιών» βρισκόταν σε ανταγωνισμό και διεκδίκηση της περιοχής από την Γαλλία και την Ρωσία.

Η άρνηση αυτή έδωσε την ευκαιρία στον τότε Υπουργό Εξωτερικών της Αγγλίας Henry John Temple, 3rd Viscount Palmerston να ζητήσει από την Ελληνική Κυβέρνηση την άμεση καταβολή της αποζημίωσης για τις καταστροφές που υπέστη ο Pacifico, χωρίς να είχε γίνει ούτε η στοιχειώδης καταγραφή. Το ποσό αυτό είχε κριθεί πολλαπλάσιο ακόμη και της αξίας των τότε ανακτόρων επί της Πλατείας Κλαυθμώνος. Επειδή και τότε η Ελληνική κυβέρνηση δεν συναίνεσε σε αυτό, άνευ δηλαδή της δικαστικής οδού, ο Palmerston έφθασε στο πρωτόγνωρο για τα τότε διεθνή δρώμενα να διατάξει στις 3 Ιανουαρίου του 1850 τον Αγγλικό στόλο με επικεφαλής τον Admiral of the Fleet Sir William Parker να προβεί σε ναυτικό αποκλεισμό του Ελληνικού Βασιλείου και στην κατάσχεση πολεμικών και εμπορικών πλοίων. Τα γεγονότα, που έμειναν γνωστά ως Παρκερικά, δείχνουν τον ωμό και βίαιο τρόπο των Βρετανών προκειμένου να πετύχουν την επιβολή της φιλοβρετανικής πολιτικής στην Ελλάδα και την αλλαγή από την μέχρι τότε ακολουθούμενη φιλορωσική πολιτική, που ήταν φυσικά απόρροια του έργου του μαρτυρικού κυβερνήτη Ιωάννη Α. Καποδίστρια.

Αξίζει να αναφερθεί η αναφορά που κάνει στα γεγονότα αυτά μέσα από τα απομνημονεύματά του ο στρατηγός Μακρυγιάννης, που αποδίδει με απλό τρόπο το λαϊκό αίσθημα και τον σοβαρό αντίκτυπό των γεγονότων: «[...] και ένας μεγάλος στόλος των σκύλων μας έχουν μπλόκον οπούναι περίπου από τρεις μήνες και μας πήραν όλα τα καράβια και μας κατακερμάτισαν όλο το εμπόριο και τζαλαπάτησαν την σημαίαν μας και πεθαίνουν της πείνας οι ανθρώποι των νησιών και εκείνοι οπούχουν τα καράβια τους γκιζερούν εις τους δρόμους και κλαίνε με μαύρα δάκρυα [...] ήρθε ο Πάκερ [σημ. ΜΒΒ: Parker] με όλο το στόλο του, ο ναύαρχος της Αγγλίας, και μας μπλοκάρισαν κάμποσον καιρόν. Τότε με διόρισαν αρχηγό κι ενώθηκα με όλους τους Αθηναίους. και πήγα και μίλησα του αξιοσέβαστου Γκενεράλ Τζούρτζη και τον παρακάλεσα με δάκρυα να πάη να μιλήσει του Πάκερ. Τότε ο Γκενεράλης πήγε και μίλησε. Ο Βασιλέας και η Κυβέρνηση μου έστειλαν τον Γαρδικιώτη και μου είπαν να βαρέσω ντουφέκι. Τους είπα, ντουφέκι δεν βαρώ, ότι όσα κανόνια έχει ο Πάκερ, δεν έχομε ντουφέκια εμείς [...]»

Ο αποκλεισμός ήρθη τελικά στις 15 Απριλίου του 1850, μετά και από την έντονη αντίδραση της Γαλλίας και της Ρωσίας, τα συμφέροντα των οποίων είχαν πληγεί από τον αποκλεισμό. Ορίστηκε επιτροπή διαιτησίας η οποία και εξακρίβωσε πως η ζημία που τελικά είχε υποστεί ο Pacifico ήταν μόλις 3.750 δραχμές, με αρκετές αμφιβολίες, αφού και ο ίδιος δεν μπόρεσε να αποδείξει το τρόπο απόκτησης των καταλογιζομένων ειδών. Έτσι αφενός η Ελληνική κυβέρνηση κατέβαλε στον Pacifico το ποσόν των 3.750 δραχμών και αφετέρου επεστράφη σε αυτήν το υπόλοιπο ποσό από τις 330.000 δραχμές που είχε εν τω μεταξύ καταθέσει στην Αγγλία ως εγγύηση, για την άρση του αποκλεισμού.

Στην Αγγλία το θέμα συζητήθηκε στην Βουλή των Λόρδων όπου καταδικάστηκε η ενέργεια του πρωθυπουργού, ενώ η Βουλή των Κοινοτήτων αναίρεσε την απόφαση. Ο Palmerston υπερασπίστηκε τις ενέργειές του όχι μόνο για την συγκεκριμένη υπόθεση αλλά για την γενικότερη εξωτερική πολιτική του, που υιοθετούσε την υπεράσπιση οποιουδήποτε Βρετανού πολίτη με όλα τα μέσα, με μια ομιλία πέντε ωρών γνωστή ως Civis Romanus sum (Είμαι Ρωμαίος πολίτης). Η Βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας απέστειλε σχετικό έγγραφο στον Πρωθυπουργό θεωρώντας τον εν λόγω υπουργό ως τον κύριο υπαίτιο της εις βάρος της Αγγλίας αποδιδόμενης διεθνούς δυσφορίας. Στο ίδιο έγγραφο κοινοποιούσε την απαγόρευση πλέον οποιασδήποτε ενέργειας επί των εξωτερικών σχέσεων χωρίς την προηγούμενη έγκρισή της.

Μετά το τέλος της υπόθεσης ο Pacifico εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο. Η πρωτεύουσα της Αγγλίας μαζί με το Παρίσι, το Βερολίνο και τις Σεϋχέλλες αποτελούσαν τον παραδοσιακό τόπο "εξορίας" όλων όσοι έπαιξαν προδοτικό ρόλο στην ιστορία της Ελλάδος. Η ιστορία κάνει κύκλους, αλλά μόνο ένα γεγονός παραμένει αναλλοίωτο στο πέρασμα των ετών: Η υποδούλωση των Ελλήνων στις ξένες προσταγές. Θυμηθείτε πως ξεκίνησαν όλα: Οι Ελληνικές αρχές άλλαξαν τα θρησκευτικά έθιμα του τόπου, μόνο και μόνο για να μην προσβληθεί ο Εβραϊκής καταγωγής τραπεζίτης!