Η ανηθικότητα της Δύσης

Οι επικεφαλής των εταιρειών είναι συχνά ενήμεροι για τον χρηματισμό αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών προκειμένου να εξασφαλιστούν συμβόλαια και να παρακαμφθεί η γραφειοκρατία, σύμφωνα με την έκθεση για την Δωροδοκία στις Διεθνείς Επιχειρηματικές Συναλλαγές του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που δόθηκε χτες (2/12) στη δημοσιότητα.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι διοικήσεις των επιχειρήσεων γνώριζαν το τι συνέβαινε στις περισσότερες από τις μισές από τις 427 υποθέσεις όπου τελικά ελήφθησαν νομικά μέτρα. Όλα αυτά, προτού τεθεί σε ισχύ η Συνθήκη του ΟΟΣΑ για την Καταπολέμηση της Δωροδοκίας, πριν από 15 χρόνια.

Από την εξέταση των υποθέσεων αυτών προκύπτει ότι στο 41% των περιπτώσεων το διοικητικό προσωπικό γνώριζε για την πρακτική δωροδοκίας της εταιρείας και στο 12% των περιπτώσεων εμπλέκονταν και στελέχη της εταιρείας.

Ο Patrick Mullet, ο επικεφαλής του τμήματος κατά της διαφθοράς της διεύθυνσης Οικονομικών και Επιχειρηματικών Υποθέσεων του Οργανισμού, εξέφρασε την ελπίδα ότι η έκθεση θα φωτίσει τα σημεία εκείνα όπου πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την πάταξη της διαφθοράς καθώς οι ακτιβιστές κατά του φαινομένου επιχειρούν στο σκοτάδι να αντιμετωπίσουν αυτό το σύνθετο, συγκαλυμμένο έγκλημα.

«Τις περισσότερες φορές ο χρηματισμός γίνεται εις γνώσιν της ανώτερης διοίκησης, το οποίο είναι εντυπωσιακό γιατί στην πλειοψηφία των περιπτώσεων χρηματισμού από το εξωτερικό, οι κυρώσεις επιβάλλονται σε υπαλλήλους μεσαίας κλίμακας», δήλωσε ο Mullet στο Ίδρυμα Thomson Reuters. «Πρέπει να απαλλαγούμε από την άποψη ότι, αν θέλεις να έχεις επιχειρηματικές συναλλαγές με ξένες χώρες, πρέπει να δωροδοκήσεις», είπε ο ίδιος.

Επιπλέον, η έκθεση αμφισβητεί την επικρατούσα άποψη ότι εκείνοι που δωροδοκούνται συνήθως είναι δημόσιοι υπάλληλοι σε φτωχές χώρες καθώς διαπιστώνει ότι σχεδόν οι μισές, ποσοστό 43%, από τις περιπτώσεις αφορούν σε χρηματισμό αξιωματούχων σε ανεπτυγμένες ή πολύ ανεπτυγμένες χώρες.

Όπως επισήμανε ο Mullet, ο στόχος της έκθεσης είναι να αφυπνιστεί ο κόσμος σχετικά με τη φύση του εγκλήματος αυτού και να εντοπιστούν σημεία όπου απαιτούνται περαιτέρω ανάλυση και συστάσεις για το μέλλον.

Από την εξέταση των 427 υποθέσεων δωροδοκίας διαπιστώθηκε ότι στο 12% εξ αυτών υπήρξε χρηματισμός με στόχο να παρακαμφθούν οι τελωνειακές διαδικασίες. Τα δύο τρίτα των κρουσμάτων σημειώθηκαν σε τέσσερις τομείς: της εξόρυξης, των κατασκευών, των μεταφορών-φύλαξης και της επικοινωνίας-πληροφόρησης. Στα τρία τέταρτα των περιπτώσεων υπήρξαν μεσάζοντες, όπως τοπικοί παράγοντες από τον χώρο του μάρκετινγκ και των πωλήσεων, διανομείς και μεσίτες.

Σε ότι αφορά στον εντοπισμό των κρουσμάτων, μία στις τρεις υποθέσεις είδε το φως της δημοσιότητας έπειτα από καταγγελία των εμπλεκομένων εταιρειών ή ατόμων με σχεδόν το ένα τρίτο των εταιρειών ή το 31% να προβαίνει στην καταγγελία μετά τον εντοπισμό κρούσματος δωροδοκίας ύστερα από εσωτερικό έλεγχο.

Ο δεύτερος συνηθέστερος τρόπος εντοπισμού δωροδοκίας σε διεθνείς επιχειρηματικές συναλλαγές ήταν μέσω των αρχών επιβολής του νόμου, όπως είναι η αστυνομία και οι τελωνειακές αρχές. Σε δημοσιογραφικές έρευνες οφείλεται ο εντοπισμός του 5% των υποθέσεων, ενώ το 2% προέκυψε μετά από καταγγελία για ατασθαλίες.

Συνολικά από τις 427 υποθέσεις, ποινές φυλάκισης επιβλήθηκαν σε 80 άτομα που κρίθηκαν ένοχα για τον χρηματισμό αλλοδαπών δημοσίων λειτουργών, ενώ σε 261 άτομα και εταιρείες επιβλήθηκαν πρόστιμα που συνολικά ανέρχονται σε 1,8 δις ευρώ.

Το σίγουρο είναι πως οι περιπτώσεις δωροδοκίας ή/και χρηματισμού είναι πολύ περισσότερες από όσες αναφέρει η έκθεση ή από όσες είδαν το φως της δημοσιότητας. Δεν θα έπρεπε να προξενεί εντύπωση, όμως, στη Δύση αυτό το γεγονός με δεδομένο ότι όλη η φιλοσοφία και η κουλτούρα της είναι στηριγμένη στη ρήση που αποδίδεται στον Niccolò Machiavelli και λέει πως «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Όταν ολόκληρος ο Δυτικός πολιτισμός βασίζεται σε αυτή την αρχή, γιατί προξενούν εντύπωση οι περιπτώσεις δωροδοκίας ή/και χρηματισμού;