Η απελευθέρωση της Κατερίνης

Την Τρίτη 16 Οκτωβρίου του 1912, στις 7:30 το πρωί, οι Ελληνικές δυνάμεις του 20ου Συντάγματος μπήκαν πανηγυρικά στην πόλη της Κατερίνης απαλλάσσοντας την πόλη από τους Τούρκους κατακτητές. Οι κάτοικοι τους υποδέχθηκαν ως ελευθερωτές, ανεμίζοντας Ελληνικές σημαίες και ψάλλοντας το «Χριστός Ανέστη».

Την προηγούμενη μέρα είχε διεξαχθεί μία μεγάλη μάχη, η μάχη της Κατερίνης, όπου έχασαν την ζωή τους εκτός από τους δύο ανώτατους αξιωματικούς, τον Δημήτριο Σβορώνο και τον Δημήτριο Νίκα, ο υπαξιωματικός Βίγκος Θωμάς και άλλοι 4 οπλίτες, ενώ τραυματίστηκαν άλλοι τρεις αξιωματικοί, ο Κ. Καΐρης, ο Ιωάννης Καζαντζής, ο λοχίας Μανιάς και 16 οπλίτες.

Ο Ελληνικός στρατός δεν προέβη σε βιαιοπραγίες, αλλά μαζί με τον λαό κατευθύνθηκε στον κεντρικό Ι. Ν. της Αναλήψεως του Χριστού όπου τελέστηκε Δοξολογία από τον Επίσκοπο Κατερίνης, Παρθένιο Βάρδακα. Στην ευχαριστήρια ακολουθία παραβρέθηκε και ο μέχρι τότε Δήμαρχος της πόλης, Μουχαρέμ Ρουστέμ.

Με ανάμεικτα συναισθήματα χαράς και λύπης, κηδεύτηκαν οι νεκροί ήρωες της μάχης της Κατερίνης αξιωματικοί και υπαξιωματικοί:
* Δημήτριος Σβορώνος Αντισυνταγματάρχης πεζικού,
* Δημήτριος Νίκας Υπολοχαγός πεζικού, Υπασπιστής του 21ου Αρκαδικού Συντάγματος,
* λοχίας Βίγκος Θωμάς,
οι στρατιώτες:
* ο ανήλικος Κρητικός Κονταξάκης,
* Βασίλλας Γεώργιος,
* Σαράντης Αντώνιος,
* Ανευλαβής Β. και
6 άνδρες (μνημονεύεται ονομαστικά μόνο ο Τρύφων Γιαννουλάκης) και 3 γυναίκες, που σκότωσαν από εκδίκηση οι Τούρκοι καθώς αποχωρούσαν.

Το επίσημο τηλεγράφημα που αναφερόταν στην κατάληψη των Γρεβενών και της Κατερίνης έλεγε:

«Κοζάνη 17/10 ώρα 6 μ.μ.

Συνταγματάρχης Γεννάδης μετά δύο ταγμάτων ευζώνων κατέλαβεν προχθές τα Γρεβενά. Οι κάτοικοι ανεξαρτήτως θρησκεύματος υποδέχθησαν ενθουσιωδώς.

Καταλήφθη την 16ην μετά τρίωρον μάχην η Αικατερίνη. Στρατός εξακολουθεί προέλασιν προς Βέρροιαν.»

Αρχηγός Γενικού Επιτελείου
Π. Δαγκλής».

Η διαφορά ήθους ανάμεσα στους τότε ήρωες και στους σημερινούς νεοέλληνες είναι χαοτική. Η φωτογραφία που συνοδεύει το άρθρο είναι από τον εορτασμό της επετείου το 1956. Τότε υπήρχαν ακόμα Έλληνες. Σήμερα;