Δεν υπάρχει λόγος να υφίσταται το ευρώ

Αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη του Tim Worstall στο προβοκατόρικο Αμερικανικό περιοδικό Forbes, σε ότι αφορά στο ευρώ και την αποτυχημένη Ευρωπαϊκή νομισματική ένωση. Το συμπέρασμα του Worstall είναι πως όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά σύσσωμη η ευρωζώνη πρέπει να σταματήσει την χρήση του ευρώ, αποδεικνύοντας πως το κόστος της ύπαρξής τους είναι σαφώς μεγαλύτερο από το όφελος που τελικά δεν υπάρχει. Το παραθέτω σε μετάφρασή μου από το Αγγλικό κείμενο, σε δύο συνέχειες, σημειώνοντας πως οι επισημάνσεις είναι προσωπικές μου και όχι του συγγραφέα.

Το σημερινό μεγάλο ερώτημα εδώ στην Ευρώπη είναι αν η Ελλάδα θα καταφέρει να τρεκλίσει μέσα από τα προβλήματα χρέους της χώρας ή πρόκειται να συντριβεί και να καταστραφεί προκαλώντας αθέτηση του χρέους και την επακόλουθη πιθανή έξοδο από το ευρώ. Πολλοί λένε ότι η έξοδος από το ευρώ θα ήταν μεγάλο κακό για τη χώρα και την οικονομία της: και σίγουρα δεν θα είναι ευχάριστη στους πολίτες της τους πρώτους λίγους μήνες. Ωστόσο, μια ενδιαφέρουσα νέα έρευνα δείχνει ότι πρωτίστως δεν υπήρξαν στην πραγματικότητα τα αναμενόμενα οφέλη από την υιοθέτηση του ευρώ. Έτσι, το να το αφήσει δεν είναι πιθανόν να προκαλέσει τυχόν αρνητικές συνέπειες εφόσον η ίδια η μετάβαση ολοκληρωθεί.

Η ουσία εδώ βρίσκεται πίσω στα βασικά μακροοικονομικά κυρίως της ίδιας της ιδέας των νομισματικών ενώσεων. Για να το απλουστεύσω υπάρχει μια θετική επίδραση της νομισματικής ένωσης, η αύξηση του εμπορίου, και μια αρνητική επίδραση που προέρχεται από το ότι μια ολόκληρη περιοχή χρειάζεται να έχει την ίδια νομισματική πολιτική. Αυτά τα δύο αποτελέσματα που οδηγούν σε αντίθετες κατευθύνσεις σημαίνουν ότι υπάρχει κάποια περιοχή πάνω στην οποία το να έχεις ένα ενιαίο νόμισμα είναι η περιοχή Goldilocks, ούτε πολύ ζεστή, ούτε πολύ κρύα. Πιο τυπικά, αυτό ονομάζεται ως βέλτιστη νομισματική ζώνη.

Τα βασικά σημεία είναι εμφανή. Αν τα 100.000 άτομα του τόπου καταγωγής μου στο Bath (σημ. ΜΒΒ: πόλη της νοτιοδυτικής Αγγλίας) χρησιμοποιούν διαφορετικά νομίσματα, οι συναλλαγές μεταξύ των πολιτών θα είναι μάλλον δύσκολες. Αν όλοι χρησιμοποιούμε το ίδιο νόμισμα θα είναι ευκολότερες και θα υπάρξουν περισσότερες συναλλαγές. Δεδομένου ότι το εμπόριο είναι αυτό που μας δίνει την Smithian αύξηση (από τον Adam Smith, η εξειδίκευση και ο καταμερισμός της εργασίας και του εμπορίου στην προκύπτουσα παραγωγή), μας κάνει όλους πιο πλούσιους, αυτό είναι μια καλή ιδέα. Ωστόσο, είναι δυνατόν να έχουμε πάρα πολύ από ένα καλό πράγμα. Εάν χρησιμοποιούμε το ίδιο νόμισμα, τότε θα πρέπει, εξ ορισμού, να έχουμε την ίδια νομισματική πολιτική. Επίσης όσο μεγαλύτερη είναι η περιοχή που καλύπτει, το πιο πιθανό είναι ότι θα έχουμε περισσότερες από δύο περιοχές μέσα σε αυτή οι οποίες θα αντιδράσουν διαφορετικά σε ένα εξωτερικό ή ασύμμετρο σοκ (ο ορισμός του δεύτερου απλά είναι ένα σοκ που πλήττει διάφορες περιοχές με διαφορετικούς τρόπους). Αυτό είναι για το οποίο ο Paul Krugman έχει μιλήσει σχετικά με τη Φινλανδία, αλλά και όλοι έχουν αναφερθεί όπως στις εκρήξεις ακινήτων στην Ιρλανδία και στην Ισπανία πριν μια δεκαετία.

Όλα αυτά είναι το υπόβαθρο: οι άνθρωποι αναμασούν συνέχεια το πόσο βέλτιστη είναι η ζώνη του ευρώ από τότε που η ιδέα προτάθηκε για πρώτη φορά (νύξη: δεν είναι βέλτιστη). Ωστόσο, σημειώστε ότι το μέγεθος της εν λόγω βέλτιστης ζώνης εξαρτάται από τη δύναμη των δύο αποτελεσμάτων. Ακόμα, αν αυτή η επίδραση του αυξημένου εμπορίου είναι μικρότερη, τότε η βέλτιστη περιοχή γίνεται μικρότερη. Αυτό που φαίνεται να δείχνει η πιο πρόσφατη έρευνα είναι το ότι δεν υπάρχει καθόλου κανένα επιπλέον αποτέλεσμα για το εμπόριο:

[ συνεχίζεται... ]