Η υπόγεια Μόσχα - Μανώλης Β. Βολουδάκης

Breaking

04/03/2015

Η υπόγεια Μόσχα

Ο Andrey Raskin στην "Russia Beyond the Headlines" έγραψε προς το τέλος του Φεβρουαρίου ένα άρθρο-οδοιπορικό στη Μόσχα που κρύβεται κάτω από τη Μόσχα. Ένα αρκετά "περίεργο", κατά τη γνώμη μου, αφιέρωμα που αν το συνδυάσει κανείς με το εξοπλιστικό σύστημα της Ρωσίας, αλλά και των ΗΠΑ, θα οδηγηθεί σε ένα αρκετά άβολο συμπέρασμα: Ο Γ' παγκόσμιος πόλεμος μπορεί να μην είναι και τόσο απλή υπόθεση, όσο φαντάζονται ή/και σκέφτονται κάποιοι. Μπορεί, βέβαια, όλα αυτά να είναι υπερβολή του γράφοντος, εν τούτοις σας παρουσιάζω το άρθρο γιατί πιστεύω πως αξίζει να έρθει στη γνώση σας.

Κάτω από τα πόδια των κατοίκων της Μόσχας, κρύβεται ένας ολόκληρος κόσμος από σήραγγες, καταφύγια, και κρύπτες. Τα «έγκατα» της Μόσχας έχουν βάθος δεκάδων μέτρων και πολλά σημεία είναι απαγορευμένα. Ωστόσο υπάρχουν ορισμένα, τα οποία παραμερίζουν το πέπλο αυτής της μυστικότητας.

Bunker No. 42: Το καταφύγιο κοντά στο σταθμό του metro «Tagánskaya» είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του 1950, στο αποκορύφωμα του Ψυχρού πολέμου. Η είσοδος στον υπόγειο χώρο είναι καμουφλαρισμένη από την όψη ενός συνηθισμένου σπιτιού του 19ου αιώνα, οι τοίχοι του οποίου κρύβουν πίσω τους ένα στρώμα από μπετόν πάχους έξι μέτρων. Η ίδια η υπόγεια εγκατάσταση βρίσκεται σε βάθος 65 μέτρων (17 όροφοι κάτω από τη γη), στο ίδιο επίπεδο με τη γραμμή του δακτυλίου του metro.

Το υπόγειο συγκρότημα καταλαμβάνει πάνω από 7000 τετραγωνικά μέτρα, καταμερισμένα σε 4 τμήματα από σήραγγες. Εδώ βρισκόταν το εφεδρικό διοικητήριο του Επιτελείου Αεροπορίας μακράς ακτίνας δράσης, το οποίο μπορούσε να λειτουργήσει ακόμη και σε περίπτωση πυρηνικού βομβαρδισμού της Μόσχας. Η θερμοκρασία στο bunker είναι 16 βαθμοί.

Το 2006 άνοιξε στο bunker μουσείο του Ψυχρού Πολέμου, το οποίο ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό την αρχή της διαδραστικότητας: Οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν στρατιωτική στολή μιας άλλης εποχής, να αγγίξουν όπλα, να εξερευνήσουν τα πάλαι ποτέ μυστικά tunnels με μάσκες και προστατευτικές στολές, να αναλάβουν για λίγο το ρόλο του χειριστή ασυρμάτου του στρατού, καθώς και «να θέσουν σε λειτουργία» πυρηνικές κεφαλές, πατώντας το διάσημο κόκκινο κουμπί.

Stalin’s Bunker: Το λεγόμενο «bunker του Ιωσήφ Στάλιν» βρίσκεται κοντά από το σταθμό metro «Izmáilovskaya». Η δημιουργία αυτής της εγκατάστασης χρονολογείται από τη δεκαετία του 1930, όταν αυτή προοριζόταν για εφεδρικό διοικητήριο του αρχιστράτηγου της Σοβιετικής Ένωσης. Συνδεόταν με το Κρεμλίνο με μια υπόγεια σήραγγα 17 χιλιομέτρων.

Ο Στάλιν εργάστηκε εδώ ένα μικρό διάστημα, από τα τέλη Νοεμβρίου έως αρχές Δεκεμβρίου του 1941, την περίοδο της έναρξης του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Σε αυτό το bunker λήφθηκε η απόφαση να μην εγκαταλειφθεί η Μόσχα, αλλά να γίνει καθετί δυνατό για την υπεράσπισή της μέχρι τέλους.

Από το 1996, το bunker έχει μετατραπεί σε μουσείο και είναι ανοικτό για το κοινό. Είναι σχετικά μικρό, καθώς διαθέτει μόνο τους απόλυτα απαραίτητους χώρους, δηλαδή την αίθουσα συνεδριάσεων, το γραφείο εργασίας, αίθουσες ανάπαυσης-ψυχαγωγίας, γραφείο για τους ανώτερους αξιωματικούς, βοηθητικούς-αποθηκευτικούς χώρους και τραπεζαρία.

Ο υπόγειος ποταμός: Ο ποταμός Neglinnaya είναι ο αριστερός παραπόταμος του ποταμού Moskva, έχει έκταση 7,5 χλμ. και είναι τόσο παλιός, όσο η ίδια η πρωτεύουσα: οι πρώτες αναφορές για το ποτάμι αυτό συμπίπτουν με τις πρώτες αναφορές για τη Μόσχα το 1147.

Ο Neglinnaya πηγάζει από την περιοχή Marina Roshcha (στη βορειοανατολική Μόσχα) και περνώντας κάτω από το πιο κεντρικό σημείο της πόλης -τον κήπο Aleksandrovsky, δίπλα από τα τείχη του Κρεμλίνου και την Κόκκινη Πλατεία- εκβάλλει στον ποταμό Moskva μέσω μιας μεγάλης πέτρινης οπής στην παραλιακή, την οποία μπορεί να δει κανείς από τη Μεγάλη Πέτρινη Γέφυρα (Bolshόi Kámennyi Most). Σχεδόν όλη η διαδρομή του Neglinnaya περνά μέσα από μια σήραγγα-αγωγό. Ιδιωτική εταιρία οργανώνει ξεναγήσεις σε ένα από τα τμήματα αυτής της πέτρινης σήραγγας. Ωστόσο, ακόμη και η προγραμματισμένη ξενάγηση μπορεί ξαφνικά να ακυρωθεί λόγω της βροχής, καθώς τότε το νερό του ποταμού μπορεί να φουσκώσει.

Ο ποταμός Neglinnaya θεωρείται ένα από τα πιο μυστηριώδη μέρη της Μόσχας, καθώς υπάρχουν συχνές μαρτυρίες από επισκεπτών που ισχυρίζονται πως¨έχουν δει στη σήραγγα φαντάσματα. Η είσοδος στην πέτρινη σήραγγα γίνεται σε υπόγειο χώρο που βρίσκεται στην περιοχή του σταθμού metro «Srétenskiy Bulvár».

Τα λατομεία Syani: Στα λατομεία αυτά εξορυσσόταν ασβεστόλιθος για την κατασκευή φρουρίων και ναών της Μόσχας, προσδίδοντάς τους το χαρακτηριστικό λευκό χρώμα. Η εμφάνιση αυτών των λατομείων χρονολογείται από το 17ο αιώνα. Τη σοβιετική εποχή μετέφεραν από εδώ πέτρες για την ενίσχυση των αεροδιαδρόμων των αεροδρομίων, ενώ αργότερα, κατά τον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο, οργανώθηκε στο μέρος αυτό στρατιωτικό νοσοκομείο, και ύστερα από χρόνια, σταθμός παρακολούθησης σεισμικών φαινομένων.

Το 1974 οι είσοδοι στα Syani σκεπάστηκαν. Μέχρι τότε, το σύστημα από υπόγειες σήραγγες έφτανε τουλάχιστον τα 90 χλμ. Στις 3 Ιουλίου 1988 μια από τις εισόδους ανοίχθηκε πάλι από προσωπική πρωτοβουλία κάποιων ατόμων, και το 2007 επιδιορθώθηκε πλήρως χάρη στις προσπάθειες των ντόπιων και των τακτικών επισκεπτών των Syani.

Οι μόνιμοι επισκέπτες των Syani αυτοαποκαλούνται «sistemshchiki» (systemικοί), το οποίο στην "argot" αναφέρεται στο κίνημα των Σοβιετικών hippies [σημ. ΜΒΒ: εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ΄70 και ονομαζόταν «σύστημα»]. Γύρω από το δίκτυο σπηλαίων σχηματίστηκε μια ξεχωριστή κουλτούρα με παραδόσεις, κανόνες, μύθους και τελετουργίες.

Το ύψος των tunnels του δικτύου Syani κυμαίνεται από τα 0,4 ως τα 3,5 μέτρα και το βάθος τους 25-30 μέτρα. Η θερμοκρασία μέσα στις σπηλιές είναι 7-10 °C. Ως την είσοδο του σπηλαίου μπορεί να φτάσει κανείς με το λεωφορείο 439 από τη στάση μετρό «Domodédovskaya», ως τη στάση «Pochta». Η διαδρομή διαρκεί περίπου 35 λεπτά.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου