Αδιέξοδη πολιτική

Η Ιταλία παρέμεινε παγιδευμένη στην οικονομική ύφεση και το τρίτο τρίμηνο του 2014 και είδε τις ελπίδες της για ανάκαμψη να μετατίθενται για τις αρχές της επόμενης χρονιάς, κάτι το οποίο περιπλέκει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο πρωθυπουργός της κυβέρνησής της, Matteo Renzi.

Όπως φαινόταν στις αρχές της εβδομάδας από τον δείκτη της βιομηχανικής παραγωγής, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην ευρωζώνη συνέχισε να οπισθοχωρεί ως τον Σεπτέμβριο: το ΑΕΠ της συρρικνώθηκε κατά 0,1% από τον Ιούλιο ως τον Σεπτέμβριο σε τριμηνιαία βάση και κατά 0,4% σε ετήσια, σύμφωνα με το Ιταλικό εθνικό ινστιτούτο στατιστικών (ISTAT). Πρόκειται για το δέκατο τρίτο συναπτό τρίμηνο χωρίς οικονομική ανάπτυξη για την Ιταλία, το ΑΕΠ της οποίας έχει πλέον οπισθοδρομήσει στα επίπεδα του έτους 2000. Η χώρα εξάλλου κατέγραψε σαφώς χειρότερες επιδόσεις από τους εταίρους της στην ευρωζώνη, όπου κατά μέσον όρο η ανάπτυξη ήταν της τάξεως του 0,2%.

Η αλήθεια είναι πως τα στοιχεία αυτά είναι σε πλήρη ακολουθία και συνέπεια με τις προβλέψεις των οικονομολόγων. Τόσο το ISTAT, όσο και η κυβέρνηση Renzi ανέφεραν τις τελευταίες εβδομάδες πως για το σύνολο του 2014 αναμένουν συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ιταλίας κατά 0,3%, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ο δείκτης της ανάπτυξης θα είναι μηδενικός το τέταρτο και τελευταίο τρίμηνο. Το Ιταλικό ΑΕΠ, που ήδη υποχώρησε κατά 2,3% το 2012 και κατά 1,9% το 2013, αναμένεται πάντως να επιστρέψει στο «πράσινο» από το πρώτο τρίμηνο του 2015, σύμφωνα με οικονομολόγους.

Ο πρόεδρος της Confindustria (σύνδεσμος των βιομηχάνων της Ιταλίας) Giorgio Squinzi δήλωσε ότι «δυστυχώς η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη, καθώς οι ενδείξεις ήταν προφανείς ήδη εδώ και μήνες» και πρόσθεσε ότι «είμαστε ψυχολογικά έτοιμοι να κλείσουμε το 2014 στο κόκκινο. Ελπίζουμε ότι η πτώση θα περιοριστεί κατά το μέγιστο στο -0,3% ή -0,4% και ότι δεν θα έχει συνέπειες στην ανάκαμψη του 2015».

O Paolo Mameli, αναλυτής της τράπεζας Intesa Sanpaolo, επισήμανε ωστόσο πως οι «πρόδρομοι δείκτες δεν κατατείνουν ακόμη σε μια έξοδο από την ύφεση», βλέποντας «κινδύνους» που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την προβλεπόμενη επάνοδο σε ανάπτυξη στις αρχές του 2015. Όπως κι αν έχει, «η αναμενόμενη ανάκαμψη του επόμενου χρόνου θα είναι μέτριας έκτασης: προβλέπουμε 0,3% με 0,4%», εξήγησε, και επισήμανε πως «για μια "αληθινή" ανάκαμψη πρέπει το δίχως άλλο να περιμένουμε το 2016».

Το τέλμα στο οποίο παραμένει η Ιταλική οικονομία περιπλέκει έντονα τις προσπάθειες του Matteo Renzi, που δυσκολεύεται να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες ο ίδιος κρίνει απαραίτητες για να δοθεί ώθηση στην ανάκαμψη. Ο πρωθυπουργός της χώρας βλέπει ταυτόχρονα τη δημοτικότητά του να υποχωρεί, εν μέσω της έντονης κοινωνικής δυσαρέσκειας, η οποία αυξάνει. Το πιο αμφιλεγόμενο σχέδιό του είναι αυτό για τις εργασιακές σχέσεις, ο νόμος που ο ίδιος αποκαλεί Jobs Act. Αυτό ακριβώς το νομοσχέδιο, που κάνει πολύ πιο εύκολες τις απολύσεις και τις προσλήψεις, ήταν η αφορμή για τις μαζικές διαδηλώσεις που έγιναν σήμερα (15/11) σε περίπου 25 πόλεις της χώρας.

Οι πολίτες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις στις οποίες διοργάνωσαν τα συνδικάτα, διαμαρτυρήθηκαν για τις «καταστροφικές πολιτικές λιτότητας της Ε.Ε. και της κυβέρνησης Renzi, εναντίον του Jobs Act, εναντίον της επισφάλειας και των ιδιωτικοποιήσεων». Στη Ρώμη, η πρεσβεία της Γερμανίας και το υπουργείο Οικονομίας έγιναν στόχος των αυγών που πέταξαν διαδηλωτές, ενώ πάνω από δέκα εξ αυτών ανέβηκαν στο Colosseum και ξεδίπλωσαν ένα πανό. Στο βόρειο τμήμα της χώρας τρεις αστυνομικοί τραυματίστηκαν ελαφρά σε επεισόδια με φοιτητές στο Μιλάνο, όπως και πέντε ακόμη αστυνομικοί στην Padova. Επεισόδια αναφέρθηκαν επίσης στο Τορίνο, στη Νάπολη και στη Γένοβα.

Οι κινητοποιήσεις πολλαπλασιάζονται στην Ιταλία τις τελευταίες εβδομάδες και η CGIL, η σημαντικότερη συνομοσπονδία συνδικάτων, προκήρυξε γενική απεργία για την 5η Δεκεμβρίου. Ο Renzi δηλώνει ότι θα προχωρήσει απτόητος στην επιβολή των μέτρων που σχεδιάζει για την μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, αψηφώντας τις διαμαρτυρίες των συνδικάτων και τις εσωκομματικές αντιδράσεις. «Πιέζω και θέλω ο νόμος να έχει τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου», δήλωσε στην εφημερίδα La Stampa.

Η επιβράδυνση της Ιταλικής οικονομίας δυσκολεύει επίσης ακόμη περισσότερο την περίπλοκη δημοσιονομική εξίσωση που καλείται να λύσει η Ρώμη μετά την απαίτηση της Ε.Ε. Το μόνο σημερινό καλό οικονομικό νέο για τη Ρώμη ήταν ότι το απίστευτα μεγάλο δημόσιο χρέος της Ιταλίας υποχώρησε ελαφρά τον Σεπτέμβριο κατά -€14,4 δις. Εν τούτοις παραμένει στα €2,134 τρις που είναι ένα από τα υψηλότερα στην ευρωζώνη.

Ακόμα μια τρανή απόδειξη του αποτυχημένου Δυτικού προτύπου οικονομικής πολιτικής που έχει οδηγήσει στην εξαθλίωση ολόκληρη την Ευρώπη (και όχι μόνο). Το θέμα είναι πως οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν πως κάνοντας τις ίδιες κινήσεις και εφαρμόζοντας την ίδια πολιτική δεν είναι δυνατόν να αλλάξουν τα αποτελέσματα που περιμένουν!