Το πραξικόπημα(;) στην Τουρκία

Είναι γεγονός πως στην Τουρκία υπήρξε μια απότομη πολιτική αλλαγή, που σίγουρα κανείς δεν μπορεί να την χαρακτηρίσει ούτε ως αναμενόμενη, ούτε ως θετική. Η ξαφνική(;) παραίτηση του πρωθυπουργού Ahmet Davutoğlu προβληματίζει σημαντικά καθώς είναι οιωνός αποσταθεροποίησης αλλά και παράγοντας αλλαγής της στάσης της Τουρκίας σε πολλά ζητήματα, που επηρεάζουν και την πατρίδα μας.

Όπως σημειώνουν οι "Financial Times" σε χθεσινό (5/5/2016) άρθρο τους, «ο Ahmet Davutoğlu παραιτήθηκε από πρωθυπουργός της Τουρκίας μετά από μια συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan, που δεν κατόρθωσε να γεφυρώσει το σχίσμα μεταξύ των δύο ανδρών. Ο Davutoğlu, που είχε επιλεγεί ως διάδοχος του Erdoğan όταν ο τελευταίος έγινε πρόεδρος το 2014, δέχθηκε επιθέσεις για την αρνητική στάση του στα σχέδια του Τούρκου προέδρου να ενισχύσει τον ρόλο του, ενώ δεν είχε ισχυρή βάση εντός του κυβερνώντος κόμματος AKP».

Όπως σωστά επισημαίνουν οι FT, «μετά από φθορά μηνών, που προξένησε ο στενός έλεγχος του πρόεδρου στην συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία του πρωθυπουργού και την σφαγή από τις εφημερίδες και τα κανάλια, που είναι φιλικά προσκείμενα στο AKP, η θέση του Davutoğlu αποδυναμώθηκε σημαντικά την Παρασκευή [σημ. ΜΒΒ: 29/4/2016] όταν το AKP, εν απουσία του, ψήφισε να του αφαιρεθεί η εξουσία να επιλέγει τοπικούς ηγέτες».

Σύμφωνα πάντοτε με την Βρετανική εφημερίδα, ο Erdoğan έκανε μια επίδειξη ισχύος αφού, ναι μεν επέλεξε τον Davutoğlu, ωστόσο θέλησε να περάσει το μήνυμα πως «αυτό, που δίνει ο Erdoğan μπορεί να το πάρει πίσω, καθώς αυτό είναι το μάθημα από την διαμάχη της εβδομάδας.

Ως πρωθυπουργός, ο Davutoğlu αναμενόταν να εργαστεί για την ενίσχυση της προεδρίας πέρα από τον εθιμοτυπικό ρόλο που προβλέπει το Σύνταγμα. Αν και θα φαινόταν ανεξάρτητος, θα έπαιρνε αποφάσεις σε συνεννόηση με τον Erdoğan σε θέματα όπως είναι η επιλογή του κεντρικού τραπεζίτη, οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. και η δίωξη επικριτών και πολιτικών αντιπάλων.

Αντίθετα, δρούσε συχνά αυτοβούλως, χωρίς να έχει συνεννοηθεί με τον πιο ισχυρό άνδρα στην Τουρκία. Αυτό έκανε και στην διαπραγμάτευση της προσφυγικής συμφωνίας με την Γερμανίδα καγκελάριο, Angela Dorothea (Kasner) Merkel, που προβλέπει την απελευθέρωση των θεωρήσεων των διαβατηρίων για τους Τούρκους πολίτες στην ζώνη Schengen. Αν ο Τούρκος πρωθυπουργός πίστευε πως αυτή η συμφωνία θα τον ισχυροποιούσε τόσο στο εξωτερικό, όσο και στο εσωτερικό, αποδείχθηκε πως έκανε λάθος.

Κατά ειρωνικό τρόπο, το τέλος της πρωθυπουργίας του Davutoğlu ήρθε μόλις το μεγαλύτερο επίτευγμα του πέρασε το κύριο εμπόδιο, καθώς η συμφωνία για τις θεωρήσεις εγκρίθηκε την Τετάρτη [σημ. ΜΒΒ: 4/5/2016] από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανοίγοντας το δρόμο για την ψήφιση της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Στο ερώτημα «η αποπομπή του Davutoğlu ισοδυναμεί με πραξικόπημα;» οι FT απαντούν πως «παρά το ότι τα τοπικά μέσα και οι αναλυτές, που τάσσονται κατά του AKP την έχουν αποκαλέσει προεδρικό πραξικόπημα, η απάντηση είναι όχι. Ήταν ένα ζήτημα εσωκομματικών ισορροπιών των δυνάμεων του AKP με διακύβευμα την πρωτοκαθεδρία ενός άνδρα, που ο ιδρυτής του κόμματος δεν ήθελε να παραμείνει στην πρωθυπουργία».

Η προσωπική μου εκτίμηση είναι πως πρόκειται για ξεκάθαρο πραξικόπημα της προεδρίας, που αποσκοπεί στην συγκέντρωση όλων των εξουσιών στο πρόσωπο του "σουλτάνου" προέδρου. Η συνέχεια και οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης μέλλει να φανούν πολύ σύντομα...